Μιλώντας για τις μεγάλες αποστάσεις, το Βερολίνο έχει χαρακτηριστεί ως η πόλη των ρεκόρ. Το σχετικά επίπεδο ανάγλυφο και οι ευνοϊκές (συνήθως) κλιματολογικές συνθήκες κάνουν τη διαδρομή του Μαραθωνίου μια από τις πλέον «γρήγορες» στον κόσμο, και στο παρελθόν έχουν καταγραφεί εκεί πολύ μεγάλες επιδόσεις – ανάμεσα σε αυτές, φυσικά και το παγκόσμιο ρεκόρ του μοναδικού Eliud Kipchoge (2:01’40’’). Ως διοργάνωση, έχει μεγάλη συναισθηματική αξία για τον γράφοντα, καθώς έχει συμμετάσχει στη διοργάνωση 2 φορές [2001 (3:15’58’’) // 2003 (3:26’02’’)]. Την πρώτη φορά (2001) σημειώθηκε παγκόσμιο ρεκόρ (2:19’46’’, Ναόκο Τακαχάσι), ενώ το 2003, ήταν η σειρά του Κενυάτη Πολ Τέργκαρτ να κάνει κι αυτός παγκ. ρεκόρ (2:04’55’’). Στην ίδια διοργάνωση, η δικιά μας Γεωργία Αμπατζίδου έκανε τότε τη δεύτερη καλύτερη επίδοση Ελληνίδας αθλήτριας (2:36’57’’), πίσω μόνο από τη μεγάλη Μαρία Πολύζου.

 

Έτσι κι εφέτος, τα ιερά τέρατα του χώρου θα επιστρέψουν στον τόπο του εγκλήματος, κυνηγώντας για άλλη μια φορά την ιστορία. Και δεν ξέρω εάν θα επαληθευτεί τελικά ο Kipchoge («θέλω ένα νέο ρεκόρ»), το σίγουρο ωστόσο είναι ότι ανυπομονούμε να παρακολουθήσουμε μια μεγάλη κούρσα. Ανάμεσα στις χιλιάδες των συμμετέχοντων, θα είναι φυσικά και πολλοί Έλληνες. Αυτή τη φορά θα μου επιτρέψετε να αναφερθώ ξεχωριστά σε δυο πολύ αγαπημένους μου αθλητές, τον “κομμάντο” Κώστα Γκελαούζο και τον “αριστούχο” Παναγιώτη Καραϊσκο, που θα ταξιδέψουν μέχρι τη γερμανική πρωτεύουσα κυνηγώντας τα όνειρά τους.

Οι τελευταίοι μήνες ήταν περίεργοι και για τους δύο πρωταθλητές μας. Ο Παναγιώτης, παρ’ ότι ταλαιπωρήθηκε από τον Covid19 (να υπενθυμίσω εδώ ότι το 2021 νόσησε μια εβδομάδα μόλις πριν τον ΑΜΑ, κι έμεινε τελευταία στιγμή εκτός, ενώ διένυε μια εξαιρετική περίοδο), επανήλθε δριμύτερος, με εξαιρετικές εμφανίσεις. Ο Κώστας, μετά από ένα σπουδαίο ρεκόρ στον περυσινό ΑΜΑ, αντιμετώπισε προβλήματα τραυματισμών, που τον κράτησαν αρκετό καιρό εκτός αγωνιστικής δράσης. Και τώρα, οι δυο φίλοι επιστρέφουν σε αυτό που ξέρουν να κάνουν καλύτερα, και μένει να δούμε μέχρι πού μπορούν να φτάσουν. Το σίγουρο είναι ότι έχουν δουλέψει πολύ.

Κώστα, Παναγιώτη, διαθέτετε κι οι δυο τεράστιο ταλέντο, αθλητικό «μέταλλο» και (πλέον) πολύ μεγάλη εμπειρία. Έχετε καταφέρει ήδη πάρα πολλά, και θα πετύχετε κι άλλα, να στε σίγουροι. Έχετε μάθει να κωπηλατείτε μέσα στη θύελλα και να βρίσκετε το δρόμο σας στις πιο αντίξοες συνθήκες. Μέσα από τις δυσκολίες επιστρέψατε ισχυρότεροι, με οδηγό το θείο που υπάρχει μέσα σας. Συνεπώς, διαθέτετε ήδη ό,τι χρειάζεται για να διαχειριστείτε την πρόκληση που θα αντιμετωπίσετε στο Βερολίνο τις προσεχείς εβδομάδες, τόσο τις φυσικές κι αθλητικές δεξιότητες όσο και τα θεωρητικά εφόδια. Κι ωστόσο, θα μου επιτρέψετε να καταθέσω κι εγώ, με πολύ αγάπη και σεβασμό, τις δικές μου προτάσεις, από την εμπειρία μου και μόνο. Δείτε τις και μετά πετάξτε τις, εσείς θα κρίνετε – αν ωστόσο σας δώσουν έστω και την ελάχιστη βοήθεια, εγώ θα είμαι ευτυχής!

Στους πίνακες που ακολουθούν, θα δείτε αφ’ ενός τις προτάσεις του γράφοντα για τον επικείμενο αγώνα σας (πίνακας 1), κι αφ ετέρου τα δικά σας περάσματα στους αγώνες που πετύχατε τα ατομικά σας ρεκόρ (πίνακας 2), ώστε να υπάρχει η δυνατότητα της σύγκρισης.

Σε πιο «διαστημικά» μεγέθη (κι αν ευνοήσουν οι καιρικές συνθήκες), με πολλούς υποψήφιους ικανούς να καταρρίψουν το παγκόσμιο ρεκόρ, η ψήφος μου πέφτει και πάλι στον Eliud Kipchoge. Με εκτιμώμενη επίδοση το 2:01’30’’ (συν/πλην 1’00’’), θα τολμήσω να κάνω μια πρόβλεψη, συνοψίζοντας την εικόνα του αγώνα του στον παρακάτω πίνακα.

Οψόμεθα!

Γνωρίζετε πολύ καλά την αγωνιστική προσέγγιση του γράφοντα, που τονίζει τη σημασία του ελέγχου του μέσου ρυθμού και του δόγματος φεύγω αργά για να φτάσω γρήγορα. Πιο απλά: στα πρώτα ¾ του αγώνα κινούμαστε κατά τι αργότερα από το συνολικό μέσο ρυθμό του αγώνα, για να επιταχύνουμε δυνατά στο τελευταίο κομμάτι, όπου και κρίνονται οι θέσεις και η κατάταξη. Αυτός είναι ένας εμπειρικός κανόνας, με καθολική ωστόσο ισχύ στους δρόμους αντοχής, είτε μιλάμε για 3000 μέτρα, είτε για τα 42195 του Μαραθωνίου. Οι εμφανίσεις των πρωτοπόρων στις πρόσφατες διεθνείς διοργανώσεις το επιβεβαίωσαν άλλη μια φορά. Ως θεωρία είναι απλούστατη – το δύσκολο είναι να γνωρίζουμε την επίδοση που έχουμε στα πόδια μας, και να πειθαρχήσουμε ευλαβικά στο αγωνιστικό πλάνο. Το «υπερεγώ» μας, δίνει πολλές φορές εντολές που όχι μόνο είναι μη εφαρμόσιμες, αλλά μπορούν και να αποδειχθούν επιβλαβείς κι επικίνδυνες. Αγνοήστε λοιπόν αυτές τις «σειρήνες». Σε αυτό, θα σας βοηθήσουν οι προπονητές, οι εργοφυσιολόγοι κι οι μέντορές σας. Εκείνοι, ως έξωθεν παρατηρητές, μπορεί να γνωρίζουν τα όριά σας καλύτερα κι από εσάς τους ίδιους ακόμη, καθώς ένας αθλητής είναι εύκολο είτε να υπερεκτιμήσει εαυτόν, ή να υποτιμήσει την πραγματική δυναμική του.

 

Για τούτο, να θυμάστε ότι πρώτα κατοχυρώνουμε το «εφικτό» (έως το 30^ο χιλιόμετρο κινούμαστε λίγο πιο αργά από τον συνολικό μέσο ρυθμό) και μετά κυνηγάμε το «ανέφικτο» (επιταχύνουμε δυνατά στα τελευταία 12 χιλιόμετρα), στοχεύοντας στη θέση, την επίδοση, ή ακόμη και το ρεκόρ. Ειδικότερα σε μια φλατ διαδρομή όπως αυτή στην οποία θα αγωνιστείτε, ο σταθερός ρυθμός κάνει θαύματα, αφού επιτρέπει τη μέγιστη δρομική οικονομία (ελαχιστοποίηση της κατανάλωσης του γλυκογόνου), όπως ακριβώς ένα αυτοκίνητο καταναλώνει πολύ περισσότερο καύσιμο όταν οδηγούμε άτσαλα. Η σταθερότητα θα σας φέρει μπροστά από όλους τους ισάξιους συναθλητές σας, που μπορεί να παρασύρονται σε συνεχείς αυξομειώσεις ρυθμού.

Ας έχετε πάντα και μια εναλλακτική στην πίσω μεριά του μυαλού σας, για να διαχειριστείτε τυχόν απρόοπτα την ημέρα του αγώνα (καιρικές συνθήκες, μικροτραυματισμοί κα) – ένα «σχέδιο β» δεν τραβάει το κακό μάτι (ατάκα που έχει ακούσει ο γράφοντας…), αλλά αντίθετα μας παρέχει μεγάλο συγκριτικό πλεονέκτημα και μας επιτρέπει να διαχειριστούμε κρίσεις που μπορούν να θέσουν εκτός άλλους συναθλητές μας που δεν έχουν προετοιμαστεί για ένα τέτοιο ενδεχόμενο, ή δεν θέλουν να το σκέφτονται καν. Αλλιώς – εάν την ημέρα του αγώνα βρέχει ή έχει καύσωνα, η γκρίνια ή η μεμψιμοιρία δεν θα μας πάει μακριά.

Κώστα, Παναγιώτη, ας κυνηγάτε τον χθεσινό σας εαυτό και μόνο αυτόν. Αφήστε τους συναθλητές σας να κάνουν τον αγώνα τους, κάντε τον δικό σας αγώνα και γίνετε νικητές της καρδιάς σας. Προϋποθέσεις για την επιτυχία είναι ο χαρακτήρας, η κρίση, η πείρα κι η πρωτοβουλία, κι αυτά δε διδάσκονται – αποκτώνται με πολλή δουλειά και παρατήρηση… Προετοιμαστείτε ψυχολογικά, αναζητήστε δύναμη και κίνητρο στις δικές σας προσωπικές εφεδρείες, δουλέψτε το αγωνιστικό σας πλάνο, «παίξτε» τη διαδρομή στο μυαλό σας ξανά και ξανά, μην επιτρέψετε σε έξωθεν παράγοντες να σας επηρεάσουν – και τότε η επιτυχία είναι δεδομένη!

Κώστα, κυνήγησε το ατομικό ρεκόρ, κι όχι το 2:13’00’’. Εκεί που έχεις φτάσει, δύσκολα πέφτουν πια τα δευτερόλεπτα. Αν κατορθώσεις κι επαναλάβεις το άριστο 38’33’’ της Βαλένθια στα τελευταία 12195 μέτρα, θα έχεις πιάσει τη μέγιστη επίδοση. Κι αν είναι να έρθει το ρεκόρ, θα προκύψει κυνηγώντας το 2:14’00’’, κι όχι το 2:13’00’’ – η διαφορά είναι λεπτή, ικανή όμως για να «πετάξει εκτός» και τον πλέον μαχητικό κομμάντο. Γι’ αυτό προσοχή! Παναγιώτη, εσύ αντίθετα έχεις ακόμη πολλά περιθώρια βελτίωσης – τολμώ να πω από 2’00’’ έως και 3’00’’. Προσπάθησε να τα κερδίσεις από την αρχή μέχρι το τέλος, όπως έκανες στην άριστη κούρσα σου στη Σιέννα, σταδιακά κι ισομετρικά επιταχυνόμενα. Αν στα τελευταία 12195 μέτρα κατέβεις από τα 39’00’’, θα έχεις κάνει κι εσύ μέγιστη επίδοση. Παναγιώτη, ο Μαραθώνιος είναι σαν μια πανέμορφη γυναίκα, που έχει την ικανότητα να ξεμυαλίσει και τον πιο μυαλωμένο αριστούχο. Προσπάθησε να την κατακτήσεις, και μην επιτρέψεις να σε ξεμυαλίσει. Γι’ αυτό πρόσεχε κι εσύ! Άλλωστε, ξέρετε κι οι δυο ότι η προσοχή είναι απαραίτητη προϋπόθεση στο Μαραθώνιο. Το ταμπελάκι στην εξώπορτα, πρώτα γράφει ΠΡΟΣΟΧΗ και μετά, με μικρά γράμματα, πληροφορεί ότι «ο σκύλος δαγκώνει». Η προσοχή είναι η βάση των νοητικών διεργασιών ενός αθλητή – ώστε να συγκεντρωθεί, να παρατηρήσει, να θυμηθεί, να ανακαλέσει, να δράσει αποτελεσματικά. Το σώμα μας συλλέγει τα δεδομένα, το μυαλό μας είναι όμως που κάνει τελικά τη διαφορά. Προσοχή λοιπόν, ο σκύλος δαγκώνει. Αλλά είναι κι ο πιο πιστός κι αχώριστος σύντροφος του ανθρώπου. Μας διδάσκει αρετές και μας χαρίζει απλόχερα κι άδολα πίστη, αφοσίωση, αγάπη, γενναιότητα, τιμιότητα, χαρά. Πολλά πρέπει να μάθουμε από τους σκύλους, πράγματα που χάσαμε στην πορεία, για να γίνουμε καλύτεροι αθλητές, και καλύτεροι άνθρωποι…

 

Και για το τέλος, το καθιερωμένο πριμ! Για το γαλακτομπούρεκο θα σας βάλω δύσκολα… Ο Παναγιώτης πρέπει να κατέβει του 2:’15’00’’ (κι εύχομαι από την καρδιά μου να σπάσει και το ρεκόρ του φίλου του Κώστα, με 2:14’44’’). Ο Κώστας από την άλλη πρέπει να πάρει το ρεκόρ του αείμνηστου Μιχάλη Κούση (2:14’36’’) ή ακόμα και του Νίκου Πολλιά (2:13’53’’). Νομίζω ότι μπορείτε, ε; Τα άλλα ορόσημα προς την κορυφή [Χαραμής (2:13’32’’) // Ζαμπέλης (2:13’24’’)] είναι πιο δύσκολα… Όσο για το αρχαιότερο ρεκόρ, εκείνο του Σπύρου Ανδριόπουλου (2:12’04’’, Βερολίνο 1988), μάλλον ήσασταν κι οι δυο σας αγέννητοι! Τα ρεκόρ είναι για να σπάνε, αποδεικνύεται συνεχώς, το έχετε κάνει κι εσείς. Κι ωστόσο, κάποια ρεκόρ κρατάνε καλά – όπως και το έτερο «αρχαίο», εκείνο του Νότη Παπούλια (5χλμ, 13’28’’). Γιατί δεν σπάνε πλέον, είναι μεγάλη συζήτηση…

Αντί επιλόγου, επιτρέψτε μου εδώ μια παραβολή: τα ρεκόρ τα φυλάει ο Διογένης στο πιθάρι του, και βγαίνει με το λύχνο του στους δρόμους της Αθήνας και της κλασσικής διαδρομής, αναζητώντας εκείνους που θα το σπάσουν. Ο Σωκράτης κι ο Πλάτωνας τον αποκαρδιώνουν: «Τζάμπα ψάχνεις Διογένη, πρέπει να περάσουν ακόμη 10 χρόνια για να πιάσει κάποιος το ρεκόρ του Ανδριόπουλου». Απαντά ο Διογένης και λέει: «αναζητώ ανθρώπους στην Αθήνα και δεν βρίσκω. Αλλά ούτε αθλητές πια; Τι συνέβη; Τι έχουν πάθει; Μήπως φταίει το facebook και το internet»; Μπαίνει στη συζήτηση κι ο Επίκτητος, λέγοντάς του: «Μη ζητάς να γίνονται τα πράγματα όπως τα θες εσύ Διογένη. Θέλε όσα γίνονται όπως γίνονται, και θα περάσεις καλά, και μέσα και έξω από το πιθάρι σου». Σοφός και ετοιμόλογος ο Διογένης, απάντησε: «Μήπως θα πρέπει οι αθλητές να ασχοληθούν περισσότερο με την προπόνηση και τον ιδρώτα, και λιγότερο με την “φεϊσμπουκιάδα” της εποχής;!». Συμφώνησαν όλοι μαζί του… Εσείς τι λέτε;

Φίλοι μου καλοί, εύχομαι μέσα από την καρδιά μου σε εσάς και σε όλους τους Έλληνες που θα τρέξουν μαζί σας, καλό αγώνα. Πολλές ευχές στον προπονητή σας κο Σταύρο Καρρέ που γιορτάζει σήμερα, αλλά και σε όλους τους εορτάζοντες. Να θυμάστε, νίκη είναι πάντα ο τερματισμός! Να στε καλά!

ΥΓ: Το Κυμβάλειον κηρύττει ότι «Η απόκτηση της γνώσης αν δεν εκδηλώνεται, κι αν δεν εκφράζεται στις πράξεις, είναι μάταιη και παράλογη. Η γνώση κι υγεία έχουν προορισμό την υπηρεσία». Επίσης, «Η αρχή της αιτίας και του αποτελέσματος: Κάθε αιτία έχει το αποτέλεσμά της, και κάθε αποτέλεσμα έχει την αιτία του. Όλα συμβαίνουν σύμφωνα με το νόμο. Τύχη, δεν είναι παρά το όνομα που δίνουμε στον μη αναγνωρισμένο νόμο. Υπάρχουν πολλά επίπεδα αιτιότητας, αλλά τίποτα δεν ξεφεύγει από το Νόμο»

Ηράκλειο, 14/09/2022

Με τιμή, Στέφανος Αντωνάκης