Το όνομά μου είναι Βασίλης Περιβολάρης και συμμετέχω στις προπονήσεις του συλλόγου εδώ και πάνω από τρία χρόνια, όσα περίπου χρόνια δηλαδή τρέχω και στο σύνολο. Είμαι άτομο με ψυχιατρική εμπειρία και σήμερα με την ευκαιρία αυτή που μου δίνεται θα σας αφηγηθώ το πέρασμά μου από το ψυχιατρικό κύκλωμα, τη χειραφέτησή μου από αυτό και το ρόλο που έπαιξε και παίζει το τρέξιμο σε αυτήν την υπόθεση και στην εξέλιξη της ζωής μου γενικότερα.

 

Υπήρξα καταναλωτής ψυχοφαρμάκων από τα 15 μου μέχρι τα 26. Σήμερα στα 31 μου γιορτάζω με μεγάλη μου χαρά το κλείσιμο 5 και πλέον χρόνων που έχω ανεξαρτητοποιηθεί από αυτά. Και ακόμα πιο πολύ γιορτάζω πως κόντρα στα προγνωστικά είμαι πιο ακμαίος και πιο υγιής από ποτέ. Σε αυτά τα 11 χρόνια φαρμακοθεραπείας χώρεσαν πολλά: 6 χρόνια αθροιστικά κατ’ οίκον αυτοπεριορισμός, 5 υποτροπές, 3 σοβαρές απόπειρες αυτοκτονίας, 2 νοσηλείες στο ψυχιατρείο, 1 παρ’ ολίγον θεραπεία με ηλεκτροσόκ κι ένα ποσοστό 67% ψυχικής αναπηρίας θεωρητικά μη αναστρέψιμης. Και μετά την αδρή ποσοτική περίληψη, θα επιχειρήσω να σκιαγραφήσω αυτό το ταξίδι μέσα από σημαντικούς σταθμούς σαν τους μεγάλους σταθμούς σε έναν αγώνα μεγάλης απόστασης σκεφτείτε…

Σταθμός 1ος: Διάγνωση

Τα παιδικά μου χρόνια δεν κύλησαν ιδιαίτερα εύκολα. Τα βίωσα ως ένα είδος μαρτυρίου. Κάτι ο χλευασμός για την εξωτερική μου εμφάνιση, κάτι οι χαμηλοί μου τόνοι, κάτι οι άριστες σχολικές μου επιδόσεις που με κρατούσαν στο κέντρο της προσοχής, κάτι η έλλειψη επικοινωνίας εντός και εκτός της οικογένειας. Όλα έμοιαζαν να ενισχύουν την εσωστρέφειά μου και να με κάνουν να κλείνομαι στον εαυτό μου. Για χρόνια διόρθωνα τα πεταχτά μου αυτιά μπροστά στον καθρέφτη, πριν τα διορθώσω οριστικά στο χειρουργικό τραπέζι. Και μιας και η χειρότερή μου ώρα στο σχολείο ήταν το διάλειμμα, ανυπομονούσα για το Πανεπιστήμιο προσβλέποντας σε ωριμότερες σχέσεις με τους γύρω μου, σε πλαίσια όπου επιτέλους θα βίωνα την αποδοχή. Ζούσα περιμένοντας να ζήσω δηλαδή… Ώσπου μια Δευτέρα στη Γ’ Γυμνασίου που ξύπνησα για το σχολείο ως συνήθως, έμεινα στο κρεβάτι. Γενικό μπλακ-άουτ. Ο εγκέφαλός μου απλά αρνιόταν να συνεχίσει να διαχειρίζεται αδιαμαρτύρητα τα κακώς κείμενα του μικρόκοσμού μου. Εσωτερική ανταρσία! Έρμαιο περιπλανιόμουν στους δρόμους με τη σχολική τσάντα στους ώμους μέχρι την ώρα του σχολάσματος μέχρι που εγκατέλειψα τα προσχήματα και δεν έβγαινα καν από το δωμάτιό μου. Είχα πιάσει τοίχο… Μερικές μέρες μετά ξύπνησα έτοιμος να αρπάξω τη ζωή από τα κέρατα. Είχα αυτό το αίσθημα ευφορίας που έχουμε μερικές φορές όταν τρέχουμε μια μεγάλη απόσταση, που νιώθουμε παντοδύναμοι έτοιμοι να τρέξουμε γύρω γύρω τον πλανήτη και μετά από λίγο δεν μπορούμε να πάρουμε τα πόδια μας… Ήταν η πρώτη φορά που βίωνα το αίσθημα της αυτοπεποίθησης και αν αρχικά ήρθε από το πουθενά, σταδιακά και με πολύ περιπετειώδη τρόπο μου έδωσε την ώθηση να γίνω ο άνθρωπος που τελικά είμαι σήμερα. Κακήν κακώς προβιβάστηκα στο λύκειο ως αριστούχος με τις αντίστοιχες προοπτικές και όνειρα. Μα το ασανσέρ της διάθεσής μου συνεχίστηκε. Χάνω τη χρονιά από απουσίες και εγκαταλείπω το φροντιστήριο για το proficiency. Γκρεμίστηκα μέσα μου. Δεν ήταν που με ένοιαζαν οι επιδόσεις μου ή ότι με έκαναν χαρούμενο. Ήταν ότι σε αυτές έβλεπα μια διέξοδο από την κατάστασή μου στο μέλλον. Οπότε τι μου απέμενε; Μαύρα σύννεφα που πύκνωναν… Κάπου εκεί ήρθε η διάγνωση της διπολικής διαταραχής (πιο γνωστής ως μανιοκατάθλιψης) από παιδοψυχίατρο και ξεκίνησα τη φαρμακοθεραπεία από την πρώτη κιόλας συνεδρία με σταθεροποιητή διάθεσης. Σαν πρώτο άκουσμα, η διάγνωση ήρθε ως ανακούφιση με την έννοια πως εφ’ όσον το πρόβλημα είχε ένα όνομα, θα είχε και μία λύση. Του κάκου! Στην πορεία ανακάλυψα πως η λύση που είχε να μου προσφέρει η ψυχιατρική δεν ήταν άλλη από αυτή της αναπηροποίησης. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, η διπολική διαταραχή είναι η 6η αιτία αναπηρίας και ανικανότητας.

 

Από τότε και όσο παρέμεινα εντός της ψυχιατρικής νομοτέλειας, η ζωή μου ερμηνευόταν και οριοθετούνταν με βάση την υποτιθέμενη ψυχοπαθολογία μου. Έπρεπε να ψυχοεκπαιδευτώ ώστε να μάθω να αναγνωρίζω τα πρώιμα συμπτώματα και να προχωρώ έγκαιρα στην αντιμετώπισή τους. Έπρεπε να μάθω να ζω με έναν μπαμπούλα και κάθε μου συναίσθημα, κάθε μου φέρσιμο ήταν ένα εν δυνάμει σύμπτωμα, μία εν δυνάμει υποτροπή, ένας εν δυνάμει εφιάλτης με άλλα λόγια. Πάντως αυτό το παιχνίδι ταίριαξε στην ιδιοσυγκρασία μου. Γιατί για τα συναισθήματά μου δεν είχα μάθει να μιλάω. Οι ψυχίατροι ήταν οι πρώτοι που ενδιαφέρθηκαν γι’ αυτά. Οπότε τι κι αν έπρεπε να μάθω να μιλάω γι’ αυτά κωδικοποιημένα στη ψυχιατρική τους γλώσσα. Χαλάλι. Αλλά δώσε θάρρος στον χωριάτη… Για τα πρόθυμά τους αυτιά, έμαθα απ’ έξω κι ανακωτά τον κώδικά τους σε σημείο μάλιστα που σαν ξεφτέρι που ήμουν, τους ξεπέρασα στο ίδιο τους το παιχνίδι. Είχα φτάσει να τους διορθώνω τρομάρα μου έχοντας άφθονο πεδίο πρακτικής ανθρώπους με την ίδια διάγνωση που συναναστρεφόμουν… Βεβαίως, ο χαμένος της υπόθεσης ήμουν εγώ αφού πια δεν ήμουν ο Βασίλης αλλά ένας διπολικός που έβλεπε τον κόσμο διπολικά. Μια ψυχιατρική ταμπέλα είχε αρχίσει ύπουλα να γίνεται η ταυτότητά μου…

Σταθμός 2ος: 1η απόπειρα αυτοκτονίας

Το φορτίο της απώλειας και δεύτερης σχολικής χρονιάς ήταν δυσβάσταχτο. Βρέθηκα σε μια κατάσταση να προσπαθώ να δικαιολογώ τα αδικαιολόγητα. Και σε ποιον να εξηγήσω τι εφ’ όσον ούτε ο ίδιος δεν καταλάβαινα τι μου συνέβαινε. Η διέξοδος του Πανεπιστημίου άρχιζε να απομακρύνεται για τα καλά. Η διάθεσή μου άλλαζε σαν διακόπτης και σ’ αυτό το γρήγορο πάνω-κάτω με ό,τι αυτό συνεπάγεται οι ειδικοί δίνουν τη χειρότερη πρόγνωση. Φως στο τούνελ δεν έβλεπα πουθενά και κάπου εκεί, άρχισαν να με συνοδεύουν οι αυτοκτονικές ιδέες. Ένα από τα τραγελαφικά της υπόθεσης είναι πως οι παρενέργειες των ψυχοφαρμάκων περιλαμβάνουν και τη χειροτέρευση των συμπτωμάτων. Συγκεκριμένα σκευάσματα μάλιστα έχουν ενοχοποιηθεί για την πρόκληση αυτοκτονιών. Σίγουρα πάντως τα αντικαταθλιπτικά δεν με βοήθησαν καθ’ όσο οι σκέψεις θανάτου δεν παρέμειναν σκέψεις. Σε διάφορες φάσεις έγιναν πράξη και παραλίγο να μου στοιχίσουν τη ζωή. Την πρώτη μου απόπειρα την έκανα με χάπια στα 19. Έπεσα σε λήθαργο και ξύπνησα μετά από μια βδομάδα δεμένος σε ένα μονόκλινο δωμάτιο στο νοσοκομείο περιτριγυρισμένος από κάθε λογής παράξενα μηχανήματα και μαθαίνοντας πως στο τσακ τη γλύτωσα και πως μόλις είχα βγει από την εντατική. Παραλίγο να κοπώ σε αυτόν το σταθμό δηλαδή… Δέχομαι την εκούσια νοσηλεία μου στο ψυχιατρικό τμήμα. Για καιρό πριν την απόπειρα, μου πρότειναν να νοσηλευτώ για να με έχουν από κοντά στα επεισόδιά μου και να μου ρυθμίσουν τα φάρμακα. Βοήθησε η νοσηλεία και η ρύθμιση των φαρμάκων; Μάλλον όχι αφού μερικούς μήνες μετά αποπειράθηκα ξανά. Στο νοσοκομείο που νοσηλεύτηκα τη δεύτερη φορά προσπαθούσαν μάταια να με πείσουν να εισαχθώ ξανά εκούσια. Αυτή τη φορά είχαν γνώση οι φύλακες. Ο εγκλεισμός μόνο θεραπεία δεν αποτελεί αλλά κανονικό θέατρο του παραλόγου και εγώ στο ίδιο έργο θεατής δεν ήθελα να ξαναγίνω. Κι αν στις περαιτέρω νοσηλείες αντιστάθηκα, στα φάρμακα ήμουν εντελώς πιο δεκτικός παρά τις παρενέργειές τους. Μέσα στις άλλες παρενέργειες σεξουαλικής φύσης, βρέθηκα για πρώτη φορά στη ζωή μου υπέρβαρος. Μα και σε αυτό το ψυχιατρικό σύστημα είχε τη λύση: δωρεάν διαιτολογική υποστήριξη! Πόσο προνοητικοί! Από τότε, ξεκίνησε μια διελκυστίνδα με το βάρος μου ώσπου τον καιρό που έκοψα τα φάρμακα είχα ξεπεράσει τα 130 κιλά, είχα αναπτύξει υποθυροειδισμό και όδευα ολοταχώς τουλάχιστον για διαβήτη σύμφωνα με τις αιματολογικές μου εξετάσεις.

Έκτοτε, θυμάμαι τη ζωή μου αποσπασματικά. Για κάθε δύο βήματα μπροστά, έκανα εφτά πίσω. Σαν το γεφύρι της Άρτας ένα πράμα. Ενώ ακολουθούσα πιστά τις ψυχιατρικές οδηγίες, αναπαραγόταν ένα αδιέξοδο που με οδηγούσε σε ένα φαύλο κύκλο περισσότερων επεισοδίων, περισσότερου πόνου, περισσότερων φαρμάκων, περισσότερων παρενεργειών, περισσότερων αποπειρών αυτοκτονίας και άλλων αυτοκαταστροφικών συμπεριφορών. Ας πούμε, καταφέρνω με τα χίλια ζόρια να τελειώσω το εσπερινό λύκειο στα 21, να δώσω πανελλήνιες και μάλιστα να περάσω στη σχολή της πρώτης μου επιλογής. Δεν κλείνω μήνα στη σχολή και υποτροπιάζω. Αφήνω τη σχολή, ξαναδίνω πανελλήνιες και περνάω σε άλλη σχολή στην Αθήνα. Νοικιάζω σπίτι αλλά δεν προλαβαίνω να ξεκινήσω τη σχολή. Ξανά υποτροπή, ξανά απόπειρα αυτοκτονίας… Ξενοικιάζω και γράφομαι σε ΙΕΚ. Στο δεύτερο εξάμηνο νοσηλεύομαι ακούσια στο ψυχιατρείο. Παρόλα αυτά, καταφέρνω να ολοκληρώσω τη διετή φοίτηση και πριν την πρακτική, υποτροπιάζω και πάλι. Ήταν σαν να παίρνω μέρος συνέχεια σε αγώνες χωρίς να τερματίζω ποτέ…

Σταθμός 3ος: Αυτοβοήθεια

Μέσα σε όλο αυτό το χάος, η σταθερά στη ζωή μου μετά τη διάγνωση ήταν η συμμετοχή μου σε φόρουμ ψυχολογίας. Εκεί μοιραζόμουν το βίωμά μου προσπαθώντας να κατανοήσω τι μου συμβαίνει. Παράλληλα, διάβαζα πάρα πολύ ό,τι έβρισκα διαθέσιμο γύρω από τη διάγνωσή μου και γενικότερα το χώρο της ψυχικής υγείας. Μοιάζει να είχα ανταλλάξει το άριστα στο σχολείο με ένα κυνήγι μαγισσών ψάχνοντας το άριστα της ανάρρωσής μου σε πείσμα των σε βάρος μου προγνώσεων. Όντας ακόμη έφηβος, σταδιακά γύρω από αυτή τη γνώση και τη διάδραση, οικοδόμησα την ταυτότητά μου και νοηματοδότησα τη ζωή μου γύρω από τον ακτιβισμό για τα δικαιώματα στο χώρο της ψυχικής υγείας όπως τουλάχιστον τα αντιλαμβανόμουν τότε. Πλέον δεν ενημερωνόμουν μόνο για προσωπική χρήση αλλά μοιραζόμουν αυτά που ανακάλυπτα π.χ. προνοιακές παροχές, εγχειρίδια αυτοβοήθειας, καλές πρακτικές κτλ. που εκείνη την εποχή δεν ήταν ευρέως γνωστά. Ουσιαστικά, αυτή μου η στάση φαίνεται πως ήταν ένας αποτελεσματικός περισπασμός από τα δικά μου θέματα, που λίγο πολύ οι ειδικοί μου τα παρουσίαζαν ως ανίατα. Ευτυχώς, κάποια στιγμή ήρθα σε επαφή με το “Παρατηρητήριο για τα Δικαιώματα στο Χώρο της Ψυχικής Υγείας”. Η αλήθεια είναι πως αρχικά οι ιδέες που βρήκα εκεί με ξένιζαν αφού έρχονταν σε πλήρη ρήξη με τον κυρίαρχο ψυχιατρικό λόγο που είχα εσωτερικεύσει. Στην πορεία, συνειδητοποίησα πως πρόκειται για επιστημονικά τεκμηριωμένο αντίλογο που άρχισα να αφομοιώνω στην καθημερινότητά μου. Για καλή μου τύχη, το Παρατηρητήριο μου ξεκλείδωσε έναν ολότελα διαφορετικό κόσμο, όπου είχα επιλογές πέραν της ψυχιατρικής και νιώθω βαθειά ευγνώμων γι’ αυτό.

 

Εν τω μεταξύ, η διαδικτυακή επαφή με ανθρώπους που αντιμετωπίζουν ψυχικό πόνο μετουσιώθηκε σε πραγματική επαφή. Η γνωριμία από κοντά με έκανε και συνειδητοποίησα τη δύναμη και την αναγκαιότητα της πρόσωπο με πρόσωπο επαφής σε ένα ασφαλές πλαίσιο αλληλοαποδοχής. Οι άνθρωποι εξελιχτήκαμε να ακμάζουμε ως μέλη κοινότητας, γι’ αυτό και την αποσύνδεσή μας από τους δεσμούς μας με τους γύρω μας τη βιώνουμε ως εξοντωτική. Από όταν πρωτοαρρώστησα, θυμάμαι να πλάθω στη φαντασία μου ανθρώπους που θα μου πρόσφεραν αυτήν την αίσθηση κοινότητας και θα μου παρείχαν όσα είχα ανάγκη αλλά δεν έβρισκα στο περιβάλλον μου. Αφού γυρόφερνα την ιδέα πολύ καιρό, έφτασε η ώρα που συνίδρυσα ένα μη κερδοσκοπικό σωματείο με σκοπό την ενδυνάμωση των ανθρώπων με διαταραχές διάθεσης. Εξαρχής, ανέλαβα πρωταγωνιστικό ρόλο με μια σειρά εθελοντικών δράσεων από τα πρακτικά ζητήματα του σωματείου και την οργάνωση εκδηλώσεων ως την παραχώρηση συνεντεύξεων σε τηλεοπτικές εκπομπές και τη δικτύωση με άλλα παρεμφερή σωματεία. Στο πλαίσιο αυτό, δημιούργησα και συντόνισα την πρώτη ομάδα αυτοβοήθειας για ανθρώπους με διαταραχές διάθεσης στη Θεσσαλονίκη, που ήταν τότε και το πρώτο εγχείρημα στην Ελλάδα. Η εμπειρία ήταν καθηλωτική και με απορρόφησε πλήρως. Επιτέλους, είχα βρει ένα περιβάλλον, όπου ταίριαζα και ένιωθα ότι ανήκω. Χρησιμοποιούσαμε το βίωμά μας για να βοηθήσουμε τον ίδιο μας τον εαυτό και τους άλλους. Ήμουν πολύ περήφανος που συμμετείχα και γινόμουν η αφορμή για όλο αυτό το πλούσιο μοίρασμα και το ενθαρρυντικό ένωμα ανθρώπων. Τυπικά οι ομάδες αυτοβοήθειας δεν είναι θεραπεία, μα έβλεπα στην πράξη την τεράστια θεραπευτική τους επίδραση. Δυστυχώς, η κατάχρηση όλης αυτής της εμπειρίας, έμελλε να γυρίσει σε βάρος μου. Μέσω της συναναστροφής μου για χρόνια ολόκληρα σχεδόν αποκλειστικά με ανθρώπους που αντιμετωπίζουν ψυχικό πόνο και της εμμονικής ενασχόλησής μου με θέματα που άπτονταν του χώρου της ψυχικής υγείας αυτοεγκλωβίστηκα και κάπου έπαψα εγώ να έχω σημασία. Οι ανάγκες μου έρχονταν σε δεύτερη μοίρα, αν και όποτε κατάφερναν να εκφραστούν. Διότι ήμουν σε τέτοιο βαθμό απορροφημένος από την προσφορά μου στους άλλους, που πίστευα ότι αν έδινα όλο μου το είναι στον εθελοντισμό, όλα τελικά θα λύνονταν ως διά μαγείας. Ή κι αν δεν λύνονταν, αφού άλλη λύση δεν έβρισκα, τουλάχιστον θα άξιζε η ανυπόφορη ταλαιπωρία μου εφ’ όσον θα άφηνα μια κληρονομιά πίσω μου. Μα όσο επιβαρυντική κι αν κατέληξε αυτή μου η δράση, αποτέλεσε ένα μεγάλο σχολείο για μένα καθώς έμαθα πάρα πολλά για μένα και τον κόσμο. Εν πολλοίς, συνειδητοποίησα τι δεν θέλω στη ζωή μου, γεγονός που με κινητοποίησε να φτάσω βήμα βήμα σε αυτά που θέλω.

Σταθμός 4ος: ακούσια νοσηλεία

Στην ακμή της ακτιβιστικής μου ενασχόλησης, η προσωπική μου ζωή παρέπαιε. Κι όσο παρέπαιε η προσωπική μου ζωή, τόσο βυθιζόμουν στην ακτιβιστική μου ενασχόληση. Η υποτροπή ήταν ζήτημα χρόνου όσο κι αν πάλευα με νύχια και με δόντια να κρατήσω μια ισορροπία. Τα παρατράγουδα της διακοπής μιας μακροχρόνιας σχέσης ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Δεν κατάφερα να εκτονώσω τις πιέσεις μέσα μου και ξανάπεσα σε κατάθλιψη. Μετά από βδομάδες κλεισμένος σε ένα δωμάτιο και στην προσπάθειά μου να εκδηλώσω την αγανάκτησή μου άρχισα να σπάω πράγματα στο πατρικό. Η λύση που δόθηκε σε αυτό το ξέσπασμά μου ήταν ο ακούσιος εγκλεισμός μου. Συνοδεία δύο περιπολικών jeep και 4 αστυνομικών με εισαγγελική παραγγελία μεταφέρθηκα με χειροπέδες στο ψυχιατρείο όπου με ταλάνισε ώρα ατελείωτη η ψυχίατρος υπηρεσίας για να διαπιστώσει αν θα εγκρίνει το εισαγγελικό αίτημα. Τελικά, αφού δεν έκρυψα και πολύ τις αυτοκτονικές μου ιδέες, βρέθηκα χημικά κατεσταλμένος και καθηλωμένος στο κρεβάτι. Αυτό που άλλαξε τελικά ήταν το δωμάτιο. Και ούτε ωραία ήταν, ούτε θέα είχε όπως ζητάει ο στίχος του αντίστοιχου τραγουδιού. Τοξικές δόσεις αντιψυχωσικών κυλούσαν στο αίμα μου (γεγονός που αποδεικνύεται από την εκτόξευση των τιμών των ηπατικών ενζύμων στις αιματολογικές που μου έκαναν τις επόμενες μέρες) ενώ έμεινα δεμένος με λουρί και λουκέτο αλυσίδας από τον αστράγαλο για περίπου μια βδομάδα. Επειδή η κλινική ήταν πανεπιστημιακή, φοιτητές και φοιτήτριες εκπαιδεύονται εκεί ώστε να διαιωνίσουν αύριο στην πρακτική τους αυτές τις φοβερές και τρομερές θεραπευτικές τεχνικές. Στην πράξη αυτό σημαίνει πως το επόμενο πρωί εισέβαλλε στο δωμάτιο (χωρίς φυσικά να ερωτηθώ) ωσάν περιοδεύων θίασος ο εκπαιδευτής με ένα τσούρμο φοιτητές και φοιτήτριες. Το υπερθέαμα ήταν ο έγκλειστος δηλαδή εγώ. Άπλυτος, δεμένος, με χαρακιές στα χέρια, με μια γεμάτη πάπια παραδίπλα και μια θηλιά που έφτιαξα την προηγούμενη μέρα και στόλιζε ακόμη το χώρο με το σχοινί της κουρτίνας που έκρυβε τα κάγκελα του παραθύρου. Κάποτε -όχι πολύ παλιά- υπήρχαν ανθρώπινα τσίρκα όπου τα εκθέματα ήταν άνθρωποι που λόγω της όψης τους, άλλοι άνθρωποι με φυσιολογική όψη πλήρωναν για να τους δουν και να τους λυπηθούν ή και να τους χλευάσουν. Δεν διαφέρουν και πολύ οι δύο εικόνες. Την επομένη, ο ειδικευόμενος ψυχίατρος που θα με παρακολουθούσε όσο βρισκόμουν εκεί, ζητούσε να μάθει αν σκέφτομαι ακόμα την αυτοκτονία. Δηλαδή πως δεν το είχα σκεφτεί πριν που ήμουν κλεισμένος στο δωμάτιο του σπιτιού μου, να δεθώ χειροπόδαρα και να ακούω μια λούπα γυναικείας φωνής οληνυκτίς να οδύρεται και να φωνάζει ότι πονάει για να γίνω περδίκι και να σταματήσω να σχεδιάζω το θάνατό μου… Στο ψυχιατρείο ένιωσα να χάνω κάθε ίχνος αξιοπρέπειας και ελέγχου. Για τον ειδικευόμενο, η ηγετική μου συμβολή στο σωματείο ήταν ιδέα μεγαλείου άρα ήταν στη φαντασία μου άρα σύμπτωμα της διαταραχής μου άρα περισσότερα φάρμακα για να μου περάσει. Τη θηλιά ενδιαφέρθηκε να την κόψει μια καθαρίστρια με δική της πρωτοβουλία όπως έμαθα. Μια νοσηλεύτρια μου είπε ένα μεσημέρι ότι εξέδωσαν σήμα φυγής (που σημαίνει ότι το είχα σκάσει) ενώ απλά ήμουν στον προαύλιο χώρο. Ο πόνος που είχα από τους σπασμούς στο πρόσωπό μου από τα φάρμακα ήταν λέει ψυχολογικής φύσης. Απαγορευόταν να μιλάμε τη νύχτα με άλλους εγκλείστους με την απειλή δεσίματος. Ένα αλαλούμ.

Αφού έφυγα σκαστός για πολλοστή φορά, εν τέλει με διέγραψαν από την κλινική. Η στιχομυθία με τον ψυχίατρο, που με παρακολουθούσε εκτός κλινικής, αφορούσε την ευθύνη μου για την υποτροπή και τη νοσηλεία λόγω της μη συμφωνημένης κίνησής μου να μειώσω τα φάρμακα. Έπρεπε να δεχτώ πως η φαρμακευτική αγωγή ήταν εφ’ όρου ζωής και πως η στόχευσή μας ήταν η μείωση της έντασης και της συχνότητας των επεισοδίων. Βέβαια, δεν πήρα καμιά σοβαρή απάντηση ούτε για το αν εκείνος θα διάλεγε να ζήσει μια τέτοια ζωή ούτε για τις πολλαπλές υποτροπές μου ενόσω λάμβανα κανονικά την αγωγή μου. Σε κάθε περίπτωση αυτό ήταν το σημείο μηδέν, όπου αναθεώρησα πολλά πράγματα και από όπου ξεκίνησε η αντίστροφη μέτρηση για τη χειραφέτησή μου από τις ψυχιατρικές πρακτικές. Αποχώρησα από το σωματείο για να δώσω προτεραιότητα στην υγεία μου, έφυγα από το πατρικό για να αναπνεύσω, απομακρύνθηκα από τοξικές σχέσεις επενδύοντας σε καινούργιες υγιέστερες, αδυνάτισα αρκετά και μάζεψα τις δυνάμεις μου για να ολοκληρώσω την επόμενη χρονιά τη φοίτησή μου στο ΙΕΚ. Μα πριν πω κύμινο κατέρρευσα σαν χάρτινος πύργος ακόμα μια φορά. Μάλλον μετά από τόσα χρόνια παραίτησης από τους στόχους μου, είχα εκπαιδευτεί να ενδίδω στις τάσεις φυγής μου και στους περιορισμούς που μου έθεταν οι συγκυρίες μην έχοντας το σθένος να ανταποκριθώ σε ένα διαφορετικό τρόπο ζωής. Μάλλον μετά από τόσα χρόνια αναπηροποίησης, αδυνατούσα να με φανταστώ επιτυχημένο και υγιή. Είναι όπως όταν αγύμναστος, ξεκίνησα το τρέξιμο. Κάθε επιπλέον χιλιόμετρο μου φαινόταν βουνό. Και θα ήταν πάρα πολύ εύκολο να τα παρατήσω σε αυτή τη φάση υπακούοντας στα υποτιθέμενα όριά μου. Μα ευτυχώς πήρα τα κατάλληλα ερεθίσματα και πειθαρχώντας και επιμένοντας τα αρχικά αδιανόητα χιλιόμετρα με τον καιρό αποτελούσαν απλά το ζέσταμα και σήμερα απλά δεν υπάρχουν αδιανόητα χιλιόμετρα. Κάθε απόσταση είναι εφικτή με την αντίστοιχη προετοιμασία. Δεν είναι ότι ξεπέρασα τα όριά μου. Είναι ότι ποτέ δεν υπήρχαν όρια στην πραγματικότητα… Αλλά αυτό ακόμα τότε δεν το γνώριζα.

Τα πράγματα πήγαιναν από το κακό στο χειρότερο. Το κερασάκι στην τούρτα ήταν η απώλεια της σεξουαλικής μου επιθυμίας λόγω των φαρμάκων ενώ ήμουν σε σχέση. Και τότε παίρνω τη μεγάλη απόφαση. 22 Μαϊου του 2014. Κόβω τα φάρμακα μαχαίρι στη χειρότερη φάση της ζωής μου. Δεν είναι ότι το πολυσκέφτηκα. Είναι ότι απηύδυσα. Οι σεξουαλικές μου ορμές επανήλθαν αμέσως και φυσικά αυτό με ενθάρρυνε να μείνω πιστός στην απόφασή μου. Τις βδομάδες που ακολούθησαν τα συμπτώματα χειροτέρευσαν και τα αυτοκτονικά μου σχέδια άρχισαν να αποκτούν προθεσμίες. Ζούσα πάνω σε ένα κρεβάτι τρώγοντας junk food σε τεράστιες ποσότητες πιάνοντας ξανά τριψήφια νούμερα κιλών χωρίς ουσιαστικά επικοινωνία με κανέναν. Όλα αυτά δεν ήταν καινούργια και γνώριζα ότι κάποια στιγμή θα συνερχόμουν. Μα η διακοπή των φαρμάκων ήταν κάτι που διαφοροποιούσε την κατάσταση. Και αυτό το κάτι μετουσιώθηκε με τον καιρό σε αυτοπεποίθηση και άρχισε να μου δίνει δύναμη. Πλέον τα κατάφερνα μόνος μου! Απέκτησα καινούργιες προοπτικές. Μετατοπίστηκε το επείγον του να συνέλθω στο να μείνω συνεπής στην απόφασή μου κόντρα σε όλους και σε όλα. Οι εβδομάδες που δεν συνερχόμουν έγιναν μήνες και εγώ μέσα στην απόγνωσή μου σκέφτηκα με δική μου πρωτοβουλία ως και την ηλεκτροσπασμοθεραπεία. Μάλιστα έκλεισα ραντεβού σε κλινική στην Αθήνα. Φτάνοντας εκεί ευτυχώς απαιτήθηκε να ξεκινήσω εκ νέου τη φαρμακοθεραπεία. Αυτή όμως ήταν η κόκκινη γραμμή μου πια και έτσι στο παρατσάκ γλύτωσα αυτήν την κτηνωδία. Τότε ήταν που συνειδητοποίησα πως η ψυχιατρική είχε ξοφλήσει για μένα και πως για να ξεφύγω οριστικά έπρεπε να αλλάξω συνειδητά παράδειγμα σκέψης. Σαν την αλλαγή παραδείγματος από τη μαραθώνια απόσταση στις υπεραποστάσεις… Έκτοτε, άρχισα να παίρνω τα πάνω μου. Επέστρεψα για ένα διάστημα στην ακτιβιστική μου δράση σε νέο πλαίσιο και δημιούργησα μια καινούργια ομάδα αυτοβοήθειας με πολύ πιο χαλαρούς όρους. Άρχισα να διαβάζω αντιψυχιατρικά κείμενα και να μαθαίνω για πρακτικές αντί της ψυχιατρικής. Όταν ένιωσα να υπερεμπλέκομαι, αποστασιοποιήθηκα εγκαίρως. Δείγμα του πως πλέον μάθαινα να με φροντίζω έμπρακτα. Μέχρι και την υποτροπή που ήρθε να κλονίσει την αυτοπεποίθησή μου, την αντιμετώπισα ψύχραιμα αξιοποιώντας τα ερεθίσματα που έπαιρνα προς έναν νέο τρόπο ζωής. Λαμβάνοντας την εμπειρία μου ως τον πιο ακριβοπληρωμένο σύμβουλο επαγγελματικού προσανατολισμού, αποφασίζω να ξαναδώσω πανελλήνιες για Ψυχολογία και ξεκινώ μόνος μου την προετοιμασία. Παράλληλα, βάζω μετά από πολλά χρόνια την κίνηση στη ζωή μου. Γράφτηκα στο γυμναστήριο και έχοντας αρχίσει να χάνω κιλά, δοκίμασα τις περιπατητικές εξορμήσεις στη φύση. Η επαφή με τη φύση ήταν αποκάλυψη. Σαν παιδί είχα ελάχιστη σχέση με το ύπαιθρο και δεν γνώριζα μέχρι τότε πόσο θετική επίδραση μπορεί να έχει στη ζωή μου. Έκτοτε, η επαφή αυτή έγινε αναγκαιότητα και οι περιπατητικές εξορμήσεις μετατράπηκαν σε ορειβατικές ώσπου σε λίγους μήνες ανέβηκα για πρώτη φορά στην ψηλότερη κορυφή της Ελλάδας. Τα χρειάστηκα βέβαια αλλά το έκανα. Η εμπειρία μου τότε ήταν ελάχιστη και το ξεπέρασμα των δυσκολιών της ανάβασης ήταν πραγματικά ορόσημο για τη ζωή μου. Κυλούσαν όλα ρόδινα και ανώδυνα; Σε καμία περίπτωση μα το νερό είχε πια μπει στ’ αυλάκι. Το στοίχημα της διακοπής των φαρμάκων, το στοίχημα της ζωής μου κερδιζόταν μέρα με τη μέρα. Παρά τις αντιρρήσεις, τις αρνητικές προβλέψεις και τις προκλήσεις που έπρεπε να ξεπεραστούν. Ένας τεράστιος αγώνας δικαιωνόταν με το αδύνατο να γίνεται δυνατό κι αυτό αν μην τι άλλο μου πρέσφερε μια ικανοποίηση…

Σταθμός 6ος: τρέξιμο

Η καμένη γη, αν και αποκαρδιωτική στην όψη, ενέχει μέσα της δημιουργικές δυνάμεις και συν τω χρόνω μπορεί να πυροδοτήσει την αναγέννηση. Γιατί τον καιρό που καρκινοβατούσα, δεν γνώρισα μόνο το Παρατηρητήριο, που μου άνοιξε τα μάτια εκτός της ψυχιατρικής. Όταν σχεδίαζα μελλοντικές εκδηλώσεις και πιθανές συνεργασίες στο πλαίσιο του σωματείου που ήμουν, γνώρισα και τον Σύλλογο Δρομέων Υγείας Θεσσαλονίκης. Μα όπως και με το Παρατηρητήριο έτσι και με τον ΣΔΥΘ έπρεπε να περάσουν χρόνια πολλά για να ενσωματώσω τα ερεθίσματά τους στη ζωή μου. Στην αρχή, στο γυμναστήριο θαύμαζα αυτούς που τερμάτιζαν το διάδρομο, ο οποίος και έκλεινε αυτόματα στη μία συνεχόμενη ώρα λειτουργίας. Άρχισα να περπατοτρέχω λοιπόν στο διάδρομο του γυμναστηρίου όντας 120 κιλά. Στη συνέχεια ο τοίχος μου στο facebook γέμισε με το hashtag μιας διαφημιστικής καμπάνιας #irunmarathon και η ουτοπία της μαραθώνιας απόστασης σφήνωσε στο κεφάλι μου. Στο επίπεδο που ήταν τότε η φυσική μου κατάσταση έμοιαζε περισσότερο με ανέκδοτο παρά με ρεαλιστική στόχευση. Παρόλα αυτά, συνέχισα. Κατά την προετοιμασία μου για τις πανελλήνιες, το τρέξιμο λειτουργούσε πυροσβεστικά των πιέσεων του διαβάσματος και όχι μόνο. Σταδιακά όρισα και συγκεκριμένες ώρες και μέρες μέσα στη βδομάδα που θα έκανα προπόνηση βρέξει χιονίσει. Πέραν της εκτόνωσης δηλαδή πλέον προστέθηκε και η αυτοπειθάρχηση και συνδυαστικά συνέβαλλαν στην επιτυχή έκβαση των πανελληνίων που ήταν και ο μεγάλος μου στόχος τότε. Από το διάδρομο του γυμναστηρίου βρέθηκα να τρέχω στο Στρεμπενιώτη. Τη μάτωνα τη φανέλα κι αυτό πια είχε αρχίσει να έχει εμφανή αποτελέσματα και στην εξωτερική μου εμφάνιση και στη φυσική μου κατάσταση. Πλησιάζοντας διψήφιο αριθμό κιλών (από xxl έπιασα το l) , παίρνω την απόφαση που έμελλε να είναι μία από τις σημαντικότερες στη ζωή μου. Το Μάιο του 2016 έδωσα το πρώτο παρόν στην προπόνηση του Παναγιώτη στο Σέιχ Σου. Σαν τώρα τον θυμάμαι να με ρωτάει αν τρέχω. Όταν τελείωσε η προπόνηση, κατάλαβα πως δεν έτρεχα συγκριτικά με τους άλλους αλλά σερνόμουν. Απογοητεύτηκα; Κάθε άλλο! Το κλίμα της προπόνησης ήταν έρωτας με την πρώτη ματιά. Στην επόμενη προπόνηση κατάφερα και χάθηκα κάποια στιγμή που βρέθηκα μεταξύ Α’ και Β’ ομάδας. Στην επόμενη, τελευταίος και καταϊδρωμένος, βρίσκω ένα παληκάρι να τρέχει μετά από τροχαίο και σπάσιμο της σπονδυλικής του στήλης. Δυστυχώς δεν μου έμεινε το όνομά του αλλά πραγματικά υπήρξε πηγή έμπνευσης για μένα. Πείσμωσα πάρα πολύ και σταμάτησα προσωρινά τις προπονήσεις στην Πορσελάνα μονάχα για να επιστρέψω δριμύτερος. Το διάβασμα για τις πανελλήνιες πύκνωνε και το ίδιο πύκνωναν και οι προπονήσεις. Οι μήνες περνούσαν και το large έγινε medium. Στα μισά της προσπάθειας, χωρίζουμε με την κοπελιά που συμβιώναμε. Σε άλλη φάση της ζωής μου, αυτό θα αποτελούσε βέβαιη αφορμή για να υποτροπιάσω. Ναι, τότε που κατανάλωνα ψυχοφάρμακα ακόμα! Μα όχι αυτή τη φορά. Αυτή τη φορά είχα βρει το φάρμακο στο τρέξιμο και στις ομαδικές προπονήσεις του ΣΔΥΘ που τις περίμενα πως και πως. Ώσπου από σπόντα, ένα πρωινό, που ήταν και η πρώτη φορά που είχα ξυπνήσει χάραμα για προπόνηση, ξεκινάμε από το πάρκο της Ατλαντίδας και αντί για 25 χιλιόμετρα που ήταν το εφικτό πλάνο για μένα, βρίσκομαι από το πουθενά να κάνω 59 χιλιόμετρα. Είναι να μη μπλέξεις… Από εκεί κι ύστερα, οι δρόμοι ήταν ανοιχτοί και τα σκυλιά δεμένα. 2 βδομάδες μετά τρέχω τον πρώτο μου μαραθώνιο. Σε πόση ώρα θα τον κάνεις; με ρωτάνε λίγο πριν την εκκίνηση. Δεν έχω ιδέα απάντησα. Και πραγματικά δεν είχα. Το άπιαστο όνειρο του τερματισμού θα γινόταν πια πραγματικότητα και επίσημα. Η ηθική μου ικανοποίηση ήταν απερίγραπτη. Μέχρι τότε υπολόγιζα κάθε τόσο με τι ρυθμό θα έπρεπε να τρέχω για να καταφέρω να τερματίσω εντός του χρονικού περιθωρίου. Και τώρα η ερώτηση “σε πόση ώρα θα τον κάνεις;” πρόσθεσε και το στοιχείο της επίδοσης. Τελικά τερμάτισα σε 3 ώρες και 36 λεπτά. Ασύλληπτος χρόνος για τα δεδομένα μου. Μα πέρασε και δεν ακούμπησε και πολύ. Δεν είχα σκοπό τότε ούτε να γίνω δρομέας ούτε να συμμετέχω συστηματικά σε αγώνες. Αυτό που όχι απλά ακούμπησε αλλά με ταρακούνησε είναι πως τα κατάφερα να κάνω το αδύνατο δυνατό ακόμα μια φορά. Ο άθλος της διακοπής των ψυχοφαρμάκων δεν ήταν το φινάλε αλλά μονάχα η αρχή. Από 130 κιλά με πολύ αίμα, δάκρυα κι ιδρώτα, κατόρθωσα να χτίσω και με το παραπάνω τη φυσική κατάσταση ενός μαραθωνοδρόμου. Την επόμενη μέρα του μαραθωνίου, φυσικά και βγήκα για τρέξιμο. Και τη μεθεπόμενη, το ίδιο πριν ανεβάσω πυρετό και αναγκαστώ να πάρω ρεπό. Για την ακρίβεια 3 μέρες ρεπό γιατί το Σάββατο πήγα στην προπόνηση στην Περραιβού. Σε μια κατηφόρα στραπατσαρίστηκα. Με απέτρεψαν όλα αυτά; Ήταν ο τερματισμός του μαραθωνίου μια ξεπέτα και πάμε για άλλα; Σε καμία περίπτωση. Το τρέξιμο είχε ενσωματωθεί στην καθημερινότητά μου ανεπιστρεπτί. Μέσω αυτού ξεπέρασα επιτυχώς το σκόπελο των πανελληνίων, μέσω αυτού καταφέρνω και είμαι αριστούχος φοιτητής στη σχολή μου, μέσω αυτού πήρα το proficiency στα αγγλικά. Μοιάζει με εκεί που το άφησα όταν με διέγνωσαν με διπολική διαταραχή! Και μέσω αυτού, αποφάσισα να μην ξαναπεράσω από επιτροπή αναπηρίας για να ανανεώσω τα οικονομικά οφέλη που συνεπαγόταν. Κι η απόφαση αυτή αποτέλεσε τη χαριστική βολή στις ψυχιατρικές πρακτικές που με καθήλωναν όλα τα προηγούμενα χρόνια. Την ίδια χρονιά έτρεξα και τη κλασική διαδρομή στην Αθήνα και έναν αγώνα υπεραπόστασης στην Κρήτη. Κι όταν άρχισαν να ζορίζουν τα πράγματα μέσα μου τον επόμενο χρόνο, πάλι στο τρέξιμο βρήκα την ισορροπία μου. Μέσω αυτού αποκτώ πρόσβαση πλέον στο πλήρες δυναμικό μου. Η συνταγή για μένα είναι απλή. Κάθε φορά που τα όνειρά μου φαίνονται άπιαστα, απλά ανεβάζω τον πήχη των χιλιομέτρων. Γιατί δεν προπονούμαι για τους αγώνες αλλά για τη ζωή. Και τις αντιξοότητες της ζωής τις αντιλαμβάνομαι ως προετοιμασία για τους αγώνες. Πλέον, η μαραθώνια απόσταση δεν αποτελεί πρόκληση αλλά το Σπάρταθλον, τα 246 χιλιόμετρα δηλαδή που ενώνουν την Αθήνα με τη Σπάρτη. Συνεπαρμένος έχω βάλει πλώρη για άγνωστα νερά πολλών πάρα πολλών χιλιομέτρων. Και γιατί όχι εξάλλου;

Τερματικός σταθμός

Οι σπουδές στην Κοινωνιολογία είναι πολύ ενδιαφέρουσες μα η συμβουλευτική παραμένει η στόχευσή μου και δεν περνάει μέρα που να μην ονειρεύομαι την πρώτη συνεδρία με τον πρώτο πελάτη. Πέραν τούτου, ονειρεύομαι να δημιουργήσω δική μου οικογένεια χωρίς να σκιάζομαι από καμιά ευαλωτότητα, καμιά προδιάθεση και καμιά ανικανότητα. Δεν γνωρίζω ακόμα ποιες επιλογές ακριβώς θα κάνουν πραγματικότητα τα όνειρά μου. Γνωρίζω μόνο πως ως χειραφετημένος άνθρωπος κέρδισα το δικαίωμα να ονειρεύομαι και να έχω επιλογές. Και η ζωή συνεχίζεται χωρίς ψυχοφάρμακα με τις περισσότερες μέρες πλέον να μη σκέφτομαι καν ότι κάποτε τα κατανάλωνα. Όσο για τις σκέψεις θανάτου, όχι μόνο αποτελούν οριστικά παρελθόν αλλά είμαι ευγνώμων για κάθε μέρα που ξημερώνει και μαθαίνω ολοένα να χαίρομαι τη ζωή στο έπακρο. Όσο για τις αιματολογικές μου εξετάσεις, είναι καλύτερες από ποτέ. Οι ορμόνες του θυρεοειδούς μου είναι σε καλύτερα επίπεδα από όταν έπαιρνα θυροξίνη σε χαπάκι. Όσο για την υποτιθέμενη ψυχική μου αναπηρία, τη μη αναστρέψιμη, την επιστρέφω χάρισμα στο ψυχιατρικό σύστημα.

Ευελπιστώ αυτή η αφήγηση να ξέφυγε από τα όρια της περιαυτολογίας και να αποτελέσει έμπνευση όπως αποτέλεσαν και για μένα έμπνευση οι ιστορίες τόσων και τόσων ανθρώπων. Γιατί κάθετί που καταφέρνει ένας, μπορούν να το καταφέρουν όλοι. Φυσικά και δεν αποτελεί ένα μαγικό σχέδιο απόδρασης από το Αλκατράζ της ψυχιατρικής ούτε μια πανάκεια αντιμετώπισης των κάθε είδους προβλημάτων της ζωής. Όπως και να ‘χει, πιστεύω πως τη ζωή τη ζεις μόνο όταν τη μοιράζεσαι και τους καλύτερους αγώνες τους τρέχουν οι παρέες. Δεν υπάρχουν λόγια να περιγράψουν την ευγνωμοσύνη μου που αποτελώ κομμάτι αυτού του συλλόγου και για τα όσα έχω πάρει από τους ανθρώπους του από την πρώτη στιγμή ως και σήμερα. Συνεχίζω να παλεύω με τον εαυτό μου και τα όριά μου, να πέφτω, να σηκώνομαι, να ξαναπέφτω, να στοχεύω ολοένα ψηλότερα και να κατακτώ τους στόχους μου. Η αποτυχία δεν με τρομάζει πια γιατί τώρα την καλωσορίζω ως αναπόσπαστο κομμάτι της επιτυχίας. Έχω μυηθεί σε μια διαφορετική φιλοσοφία ζωής και σας ευχαριστώ πάρα μα πάρα πολύ για τα ερεθίσματα που μου δώσατε, για όλη την ενθάρρυνση και όλο το αγκάλιασμα που μου προσφέρατε. Σας ευχαριστώ με όλη μου την καρδιά.

Πηγή: sdyth.gr