Οι αγώνες τρεξίματος στην Ελλάδα έχουν γνωρίσει πολύ μεγάλη άνθιση τα τελευταία χρόνια με την δρομική κοινότητα να έχει μεγαλώσει στην χώρα των Ολυμπιακών Αγώνων και του μαραθωνίου.

Ένας από τους ανθρώπους που έχουν βάλει το δικό τους, ξεχωριστό λιθαράκι σε όλο αυτό είναι ο Δημήτρης Ηλιάκης, ο εκφωνητής αγώνων που μπορεί να έχει βάση τα Χανιά, αλλά είναι πλέον γνωστός σε όλη την Ελλάδα έχοντας λάβει μέρος σε εκατοντάδες αγώνες στην χώρα τις τελευταίες δεκαετίες, συνδέοντας την φωνή του με τους τερματισμούς των αθλητών και το ευχάριστο κλίμα στις διοργανώσεις τρεξίματος.

 

Ο Δημήτρης Ηλιάκης, που βιοπορίζεται από το τραγούδι καθώς είναι τραγουδιστής σε ξενοδοχείο και παρουσιάζει το πρόγραμμά του, είναι ένας άνθρωπος με πολλά ταλέντα, καθώς γνωρίζει τέσσερις ξένες γλώσσες, είναι γνώστης και λάτρης του χώρου του στίβου καθώς ασχολείται με τον χώρο για πάνω από 40 χρόνια, ενώ παράλληλα αναλαμβάνει την εκφώνηση και άλλων αθλημάτων, όπως η ποδηλασία, το SUP και όχι μόνο…

Η γνώριμη φωνή των αγώνων, ο Δημήτρης Ηλιάκης, παραχώρησε μία μεγάλη συνέντευξη στο Runbeat όπου αναφέρεται στο πως ξεκίνησε η ενασχόλησή του με τον στίβο και την εκφώνηση διοργανώσεων, αλλά και για την μέχρι τώρα πορεία του και τι ξεχωρίζει.

«Η εκφώνηση αγώνων είναι χόμπι και δουλειά μαζί»

Η βασική μου δουλειά είναι τραγουδιστής. Παρουσιάζω ένα πρόγραμμα σε ξενοδοχεία, είμαι τραγουδιστής και τραγουδάω από το 1995, αυτή είναι η βασική μου δουλειά. Η εκφώνηση είναι χόμπι και δουλειά μαζί.

«Ξεκίνησα τον στίβο το 1986»

Ξεκίνησα το 1986, έκανα ημιαντοχή και αντοχή, έφτασα σε ένα επίπεδο να είμαι μέσα στην δεκάδα στην Ελλάδα και στον ανώμαλο δρόμο και στον στίβο, στην κατηγορία εφήβων. Έχω ατομικό ρεκόρ 2:00:66 στα 800 μέτρα και 4:08 στα 1.500 μέτρα σαν έφηβος. Από το 1991 σταμάτησα τον πρωταθλητισμό αλλά συνέχισα να τρέχω, και δεν έχω σταματήσει ακόμα. Σε αγώνες τελευταία φορά έτρεξα το 2018 στον Αρκάδιο Δρόμο. Από τότε δεν παίρνω μέρος, απλά εκφωνώ. Κάνω προπονήσεις, τρέχω, αλλά δίχως προγράμματα και τέτοια. Έχω κάνει αρκετούς αγώνες, δεν χρειάζεται άλλο.

Πως ξεκίνησε το ταξίδι της εκφώνησης αγώνων

Ασχολούμαι στατιστικά με τον στίβο από το 1986. Άρχισα να παρακολουθώ αγώνες στίβου από το 1982, με τους Πανευρωπαϊκούς Αγώνες στίβου στο Ολυμπιακό στάδιο. Είδα το παγκόσμιο του Ελσίνκι το 1983, τους Ολυμπιακούς του Λος Άντζελες και το 1986, μόλις άρχισα να κάνω ο ίδιος στίβο, αυτό με ενθουσίασε και άρχισα να το ψάχνω πιο πολύ. Το 1987 άρχισα να διαβάζω ιταλικές και γαλλικές εφημερίδες, την Gazzetta dello Sport και την Equipe. Είχα δική μου κεραία από το 1989 και μετά, που ξεκίνησαν τα δορυφορικά κανάλια και έβλεπα διάφορους αγώνες από το Eurosport. Τότε αυτό δεν υπήρχε στην Ελλάδα, λίγοι είχαμε τη δυνατότητα να έχουμε δορυφορικά κανάλια και λίγοι είχαμε τη δυνατότητα να παρακολουθούμε events.

Ό,τι έδειχνε η ΕΡΤ. Εγώ είχα τον τρόπο να βλέπω αγώνες και από την RAI, και από Γαλλικά κανάλια. Από το 90’ άρχισα να βλέπω και ποδηλασία, αλλά και χειμερινά σπορ. Το 92’ με παρότρυνση του τεχνικού συμβούλου του ΣΕΓΑΣ, του κυρίου Μάρκου Καλούδη, στα Κνώσσεια είχα για πρώτη φορά τη δυνατότητα να εκφωνήσω. Μάλιστα ήμουν τυχερός γιατί είχα την ευκαιρία να περιγράψω και ένα πανελλήνιο ρεκόρ, εκείνο του Λάμπρου Παπακώστα στο ύψοςτότε, αλλά και το πανελλήνιο ρεκόρ νεανίδων της Νίκης Ξάνθου στο μήκος. Την ίδια χρονιά, μετά από μερικές ημέρες έκανα τα Βενιζέλεια στα Χανιά για πρώτη φορά. Βέβαια, τότε η διαφορά με τώρα ήταν ότι λέγαμε λίγα, ήταν έτσι το σύστημα και δεν υπήρχε ηχητική κάλυψη στο στάδιο, όλα ακουγόντουσαν από τις χοάνες του σταδίου, κάτι που γίνεται ακόμα σε κάποια στάδια.

Τότε ήταν περισσότερο εκφώνηση των αποτελεσμάτων, βέβαια έκανα και περιγραφή όσο μπορούσα. Τότε το ηχητικό σύστημα στο στάδιο των Χανίων δεν ήταν στον τερματισμό, αλλά στην αφετηρία. Το χρησιμοποιούσαν στο ποδόσφαιρο. Μετά πήγα φαντάρος και επέστρεψα το 97 πλέον.

«Ήμουν ο πρώτος που μπήκε μέσα σε στάδιο και ο πρώτος που έβαλε μουσική στην Ελλάδα»

Όταν μου έγινε πρόταση από τον Κύδωνα Χανίων τους είπα ότι πρέπει να κάνουμε ένα άλλο σύστημα που είχα δει στο εξωτερικό, έχοντας πάει σε άλλες διοργανώσεις. Τους είπα ότι πρέπει να βάλουμε ηχεία, DJ και να βρίσκομαι μέσα στο στάδιο, να ακούγομαι από εκεί. Ήμουν ο πρώτος που μπήκε μέσα σε στάδιο και ο πρώτος που έβαλε μουσική στην Ελλάδα. Αν γυρίσουμε τον χρόνο πίσω, το 1997, δεν υπήρχε μουσική στις διοργανώσεις του στίβου. Στους λαϊκούς αγώνες, που ήταν λίγοι τότε, δεν υπήρχε καθόλου εκφώνηση, μπορεί μόνο να υπήρχε κάποιος με ντουντούκα ή κάποιο μικρόφωνο σε λίγες περιπτώσεις.

 

Στην αρχή βέβαια που ξεκίνησε αυτό είχα προβλήματα με την τηλεόραση, μου έλεγαν ότι πρέπει να ακούγονται οι εκφωνητές των καναλιών. Είχα να αντιμετωπίσω και αυτό το θέμα, αλλά οι διοργανωτές με υποστήριξαν και βάλαμε και αυτό το στοιχείο. Μετά καθιερώθηκε στην Ελλάδα αυτό, το 2004 πήγε στους Ολυμπιακούς Αγώνες στην Αθήνα ο DJ Tiesto. Τα meeting του εξωτερικού είχαν ήδη αυτό το σύστημα και το είχα δει, μου άρεσε και ήθελα να το κάνω κι εγώ, φέρνοντας αυτή την τεχνογνωσία και τεχνοτροπία στην Ελλάδα.

Παλαιότερα ο Μαραθώνιος της Αθήνας γινόταν με 800-1.000 άτομα, έτρεχαν μαζί με τα αυτοκίνητα και δεν κοβόταν η κυκλοφορία. Είχα παρακολουθήσει τον Μαραθώνιο από κοντά το 1989 και ήμουν εγώ και άλλα… δέκα άτομα. Είχα τρέξει στον μαραθώνιο το 1992, δίχως να έχω δηλώσει συμμετοχή και να έχω bib. Τρέχαμε μαζί με τα αυτοκίνητα. Οι αγώνες του παρελθόντος δεν έχουν καμία σχέση με τώρα, ήταν πιο αυθεντικοί, πιο γραφικοί, πιο ρομαντικοί. Δεν υπήρχαν τσιπάκια, υπήρχαν κριτές που προσπαθούσαν να δουν στον τερματισμό τον πρώτο, τον δεύτερο και τον τρίτο. Υπήρχαν και λίγοι δρομείς, ενώ παράλληλα δεν γνωρίζαμε και για το που γινόντουσαν αγώνες.

Ο Δ. Ηλιάκης με Δουβαλίδη και Ρούμτσιο στο μίτινγκ Βενιζέλεια -Χανια 2024

Οι αγώνες γινόντουσαν με 30-40-50 άτομα το πολύ, γιατί δεν υπήρχε εύκολος τρόπος να μαθευτεί το που γινόντουσαν και πότε. Το Running Boom άργησε στην Ελλάδα 40 χρόνια, αλλά τελικά ήρθε και βοήθησε πολύ σε αυτό ο μαραθώνιος της Αθήνας που άρχισε να ανεβαίνει μετά τους Ολυμπιακούς. Άλλαξε πολιτική ο ΣΕΓΑΣ και αυτό βοήθησε να μπει περισσότερος κόσμος στο τρέξιμο. Βέβαια στην Ελλάδα είμαστε πολύ πίσω αγωνιστικά, οι παλαιότερες εποχές ήταν πολύ καλύτερες στους ελίτ. Απλά έχει ανέβει πολύ το επίπεδο των διοργανώσεων και ο κόσμος που τρέχει έχει γίνει πολύ περισσότερος.

Θα βοηθήσει πολύ στο επίπεδο του τρεξίματος στην Ελλάδα, αν αποκτήσουμε έναν καλό δρομέα μεγάλων αποστάσεων, όπως για παράδειγμα έχουμε τον Τεντόγλου στο μήκος ή τον Καραλή στο επί κοντώ. Δεν υπάρχει σημείο αναφοράς και είμαστε πάρα πολύ πίσω, όχι μόνο εμείς, αλλά πολλές χώρες. Η Μεσόγειος βγάζει μεγάλα ταλέντα, που δυστυχώς κάποιες φορές μένουν αναξιοποίητα για διάφορους λόγους.

Οι σπουδές δημοσιογραφίας και η χρήσητων γνώσεων στην εκφώνηση αγώνων

Έχω σπουδάσει δημοσιογραφία σε μία ιδιωτική σχολή στην Αθήνα το 1989 και το 1990. Δεν το έχω εξασκήσει το επάγγελμα, αλλά κάποια σημαντικά στοιχεία όπως η συνέντευξη, τα έχω κρατήσει και τα χρησιμοποιώ στους αγώνες που εκφωνώ.

Οι ξένες γλώσσες και οι συνεντεύξεις στους αθλητές

Άργησα να ασχοληθώ με τις ξένες γλώσσες, δηλαδή στην πρώτη γυμνασίου πήγα σε φροντιστήριο για Αγγλικά, ταυτόχρονα έκανα Γαλλικά στο γυμνάσιο και στο Λύκειο, και μετά στα 16 μου ανακάλυψα ένα περιοδικό, την Ραδιοτηλεόραση. Υπήρχε επίσης η κρατική τηλεόραση, που είχε την εκπαιδευτική τηλεόραση που μπορούσες να μάθεις κάποια πράγματα σε ξένες γλώσσες.

Μέσω της τηλεόρασης ξεκίνησα να μαθαίνω Ιταλικά, έβλεπα τα μαθήματα στην τηλεόραση γράφοντάς τα στο βίντεο και μελετούσα με αυτόν τον τρόπο. Στη συνέχεια που άρχισα να παίρνω Ιταλικές και Γαλλικές εφημερίδες και αυτό το «μεγάλωσα». Με βοήθησε και η δορυφορική τηλεόραση και πλέον μιλάω τέσσερις γλώσσες, μιλάω και Ισπανικά. Μπορώ να συνεννοηθώ για θέματα και όχι μόνο. Μπορώ να καλύψω ένα event και να κάνω συνεντεύξεις σε τέσσερις γλώσσες, που θεωρώ ότι είναι από τα μεγάλα προσόντα που έχω. Γι’ αυτό με καλούν και σε διεθνείς αγώνες. Στον ποδηλατικό γύρο Ελλάδας το 2023 που έγινε στο Ηράκλειο, χρησιμοποίησα και τις τέσσερις γλώσσες λόγω των ομάδων που λάμβαναν μέρος.

Ο Δ. Ηλιάκης μετον Marc Cavendish, θρύλο της ποδηλασίας

Γενικώς μου αρέσει να παίζω με τις γλώσσες. Υπάρχουν παράλληλα και αρκετοί αθλητές που δεν ξέρουν καθόλου αγγλικά. Επίσης παλαιότερα υπήρχε μεγάλο πρόβλημα με τους Ρώσους αθλητές, γιατί δεν μιλούσαν καμία ξένη γλώσσα. Σε κάποια μεγάλη επίδοση χρειαζόταν να χρησιμοποιήσω τους μάνατζερ ως μεταφραστές των αθλητών τους.

«Πρέπει να έχω κάνει πάνω από 600-800 αγώνες»

Σίγουρα από το 1997 πρέπει να έχω κάνει πάνω από 70 διεθνή meeting. Θεωρώ ότι τον χρόνο πρέπει να κάνω πάνω από 50 με 60 μέρες αγώνων, οπότε αν κάνουμε τον πολλαπλασιασμό, πρέπει να έχω κάνει πάνω από 600-800 αγώνες. Μέχρι το 2000 έκανα μόνο meeting. Με καλούσαν δηλαδή σε 4-5 meeting σε όλη την Ελλάδα και αυτό ήταν. Μου ζητούσαν να πάω σε διασυλλογικά, αλλά δεν ήθελα, τα… ψιλοσνόμπαρα. Μετά συνειδητοποίησα ότι είναι ωραίο κι αυτό και άρχισα να πηγαίνω παντού, δεν έχω κανένα θέμα πλέον. Σε κάποιους αγώνες του ΣΕΓΑΣ πάμε δίχως αμοιβή, πάμε επειδή μας αρέσει. Στους αγώνες πας, γνωρίζεις τους αθλητές, και ωραία περνάς. Μου αρέσει να είμαι σε ένα στάδιο, σε έναν αγώνα. Όλα είναι όμορφα στον αθλητισμό.

Ο Δ. Ηλιάκης με τον Μίλτο Τεντόγλου στο Meeting Λεμεσού 2022

Η προετοιμασία πριν από τους αγώνες

Όταν είναι διεθνές meeting, παίρνω έναν έναν τον κάθε αθλητή και βρίσκω στοιχεία. Φαντάσου ότι φέτος που έκανα τα Δρόμεια στην Βάρη, είχε 200 αθλητές. Μου πήρε 5 ώρες για να συλλέξω στοιχεία. Ειδικά στα μεγάλα event όμως πάω διαβασμένος, θέλω πάντα να είμαι διαβασμένος. Δεν παίζει να πάω σε αγώνα αδιάβαστος. Τα παλαιότερα χρόνια που δεν υπήρχε το ίντερνετ, έπαιρνα το βρετανικό περιοδικό Athletics Weekly, από το 1987.

 

Έχω σχεδόν όλα τα τεύχη από το 1987 έως το 2010 του συγκεκριμένου περιοδικού. Για να βρω στοιχεία έψαχνα πληροφορίες από τους άλλους αγώνες. Έψαχνα τα αποτελέσματα και στοιχεία, σελίδα σελίδα για τον κάθε αθλητή, ό,τι υπήρχε μέσα από τα περιοδικά. Τώρα βρίσκεις εύκολα και γρήγορα στοιχεία για τον οποιονδήποτε. Πολλές φορές οι διοργανωτές τα παρέχουν, αλλά προτιμώ να έχω τα δικά μου στοιχεία. Όλο και κάτι θα βρω παραπάνω κάθε φορά. Συνήθως παίρνω μόνο τη λίστα με τα ονόματα από τους διοργανωτές.

«Δεν μπορώ να περιγράψω την αίσθηση που ένιωσα εκείνη την μέρα»

Η καλύτερη στιγμή στην πορεία μου είναι το 2009, που έκανα στην Θεσσαλονίκη το World Athletics Final, τον τελικό του γκραν πρι. Τώρα δεν υπάρχει αυτή η διοργάνωση, έχει καταργηθεί. Ήταν μία ετήσια διοργάνωση της IAAF και στο τέλος της χρονιάς βρισκόντουσαν οι αθλητές για να αγωνιστούν στον τελικό σε κάθε αγώνισμα. Ήταν όπως είναι τώρα το Diamond League. Μάλιστα είχα και θέμα με την IAAF, γιατί εγώ ήθελα να είμαι μέσα στο στάδιο και εκείνοι ήθελαν να είμαι πάνω, με τους commentators. Μέσα ήταν μόνο όσοι έπαιρναν συνεντεύξεις. Εγώ τους είπα ότι θα τα κάνω και τα δύο, μέσα στο στάδιο. Τελικά τα κατάφερα.

Το στάδιο ήταν γεμάτο και τις δύο ημέρες, είχε 30.000 κόσμο και όπως εύκολα καταλαβαίνεις δεν συμβαίνει αυτό συχνά στην Ελλάδα σε διοργάνωση στίβου. Από τότε δεν έχει ξανασυμβεί κιόλας, και δεν ξέρω αν θα ξανασυμβεί. Μόνο εάν η Ελλάδα πάρει κάποια μεγάλη διοργάνωση στο μέλλον. Είμαι τυχερός που ήμουν τότε στο Καυτανζόγλειο ο κεντρικός παρουσιαστής και αυτό είναι και το highlight της πορείας μου. Δεν γίνεται να ξαναζήσω κάτι αντίστοιχο, είχα τους κορυφαίους του κόσμου. Ήταν ο Μπολτ, ο Μπεκέλε, η Ισινμπάγιεβα και σε όλους αυτούς έκανα και συνέντευξη φυσικά. Ήταν πολλά μεγάλα ονόματα της εποχής, ήταν σαν μία διήμερη Ολυμπιάδα που ευτυχώς οι Θεσσαλονικείς την στήριξαν και γέμισαν το στάδιο.

Δεν μπορώ να περιγράψω την αίσθηση που ένιωσα εκείνη την μέρα. Η μόνη περίπτωση να το… σπάσω είναι η Ελλάδα να πάρει ξανά κάποια διοργάνωση και να με καλέσει.

Ο Δ. Ηλιάκης με Usain Bolt και Meseret Defa στην Θεσσαλονίκη το 2009

Ο αγώνας - απωθημένο

Το μόνο που δεν έχω κάνει ποτέ ήταν τα Τσικλητήρεια. Το 2007, 2008 και το 2009 που έκανα τον Μαραθώνιο της Αθήνας το έζησα, ήταν κάτι παρόμοιο με τώρα, μόνο που τώρα έχει πολύ περισσότερο κόσμο. Στα Τσικλητήρεια προτιμούσαν άλλον εκφωνητή, ο οποίος ήταν το δεξί χέρι του Μηνά Κυριακού, του προέδρου του Πανελληνίου και το έκανε μόνος του ο άνθρωπος.

Έτσι λοιπόν, μόνο τα Τσικλητήρεια δεν έχω κάνει. Ακόμα και στον μαραθώνιο της Αθήνας που ο ΣΕΓΑΣ δεν με προτιμάει, επιλέγοντας άτομα που δεν έχουν ιδιαίτερη σχέση με τον χώρο, το έχω ζήσει τρεις φορές.

«Παραλίγο να με χτυπήσει μία σφύρα»

Παραλίγο να με χτυπήσει μία σφύρα, στο Ολυμπιακό meeting της Θεσσαλονίκης το 1998. Ευτυχώς πέρασε ξυστά από εμένα. Η σφυροβολία είναι ένα περίεργο άθλημα, μπορεί η σφύρα να πάει οπουδήποτε. Ένα άλλο αστείο περιστατικό είναι με μία Ρωσίδα αθλήτρια στα 1.500, στα Τοφάλεια στην Πάτρα, νομίζω το 2001, η οποία μου είπε ότι δεν μιλάει αγγλικά, αλλά ότι μιλάει γαλλικά. Βέβαια, η μόνη λέξη που ήξερε ήταν ο Oui και το No. Δεν καταλάβαινε τι της έλεγα. Τότε είπα στο μικρόφωνο ότι οι Ρώσοι αθλητές είναι πολύ καλοί αλλά δεν γνωρίζουν ξένες γλώσσες και το κάλυψα. Βέβαια μετά η συγκεκριμένη αθλήτρια βρέθηκε ντοπέ. Άλλες δύο φορές μου έχει τύχει με αθλητές που τους έχω κάνει συνέντευξη, να βγουν στον ίδιο αγώνα ντοπέ. Άρχισα να αισθάνομαι μήπως τους… γρουσουζεύω.

 

Η αναγνώριση από τα μέλη της δρομικής κοινοτητας

Τα μέλη της δρομικής κοινότητας είμαστε στην ουσία οι ίδιοι εδώ στην Κρήτη. Από αγώνα σε αγώνα δηλαδή, μεταφερόμαστε. Είτε οι κριτές, είτε οι διοργανωτές, είτε οι αθλητές. Μέσες άκρες είμαστε οι ίδιοι. Με ξέρουν και σαν δρομέα. Βέβαια υπάρχει μεγάλη διαδραστικότητα και μου αρέσει που τους ανακοινώνουμε τα ονόματα, εγώ, ο φίλος μου ο Βαγγέλης, και όποιος άλλος είναι μαζί μου. Υπάρχει αναγνωσιμότητα και από τη δική μου την μεριά, και από των δρομέων.

Η φετινή χρονιά είναι από τις καλύτερες που έχω κάνει ποτέ. Έκανα το meeting συνθέτων που έγινε στη Μήλο, έκανα τα Δρόμεια, έκανα το meeting στη Λεμεσό, το meeting του Καραλή. Έκανα τον ημιμαραθώνιο Πάτρας, τον μαραθώνιο στην Ρόδο, το Ursa Trail, το Galatsi Night Run. Μου αρέσει φέτος ότι με έχουν μάθει και εκτός Κρήτης και με καλούν σε αγώνες. Έχω κάνει και το Σπάρταθλον πριν δύο χρόνια που είναι πολύ ωραία εμπειρία. Πάω σε όλη την Ελλάδα.

Η συνεργασία με τον Βαγγέλη Στούπη στην εκφώνηση αγώνων

Θέλω επίσης να πω ότι έχουμε πολύ καλή σχέση με τον Βαγγέλη Στούπη. Πάντα έχουμε σεβασμό ο ένας για τον άλλον. Έχουμε έναν άγραφο νόμο κιόλας. Όταν είμαστε σε κάποια διοργάνωση σε στάδιο, εγώ κάνω δρόμο και εκείνος ρίψεις και άλματα, γιατί ήταν παλιά ακοντιστής, οπότε το κατέχει πιο καλά το αντικείμενο.

Θεωρώ ότι είναι πολύ καλό για την Κρήτη που έχει δύο ανθρώπους που εκφωνούν αγώνες, είναι στα θετικά. Με τον Βαγγέλη είμαστε συμμαθητές από το γυμνάσιο, έχουμε έναν χρόνο διαφορά και υπάρχει πολύ καλή χημεία από τότε. Είμαστε φίλοι και πολύς κόσμος μας έχει συνδέσει με αυτό που κάνουμε. Και εγώ βελτιώνομαι μέσω του Βαγγέλη και εκείνος από εμένα. Θέλω να ευχαριστήσω όλους τους διοργανωτές των αγώνων που μου δίνουν την ευκαιρία να κάνω αυτό που αγαπώ.