Η Betsy Saina είναι μία από τις γρηγορότερες και πιο πετυχημένες δρομείς του κόσμου. Βρίσκεται στη θέση 13 της κατάταξης των κορυφαίων επιδόσεων όλων των εποχών στα 10.000 μέτρα με 30:07, έχει προσωπικό ρεκόρ 2:22.43 στον μαραθώνιο, κατέκτησε την έκτη θέση στα 10.000 μέτρα στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Ρίο το 2016, ενώ νίκησε τον μαραθώνιο του Παρισιού το 2018.

H ίδια μιλάει στο Runbeat.gr και τον συνεργάτη της ιστοσελίδας Manuel Viehl από το Ίτεν της Κένυας, για την προπόνησή της, τους λόγους που δεν θα αγωνιστεί στους Ολυμπιακούς Αγώνες στο Τόκιο, αλλά και σχετικά με το ποιοι είναι οι στόχοι της γι’ αυτή τη σεζόν χωρίς τους Ολυμπιακούς Αγώνες στο μυαλό της. Η Betsy Saina προπονείται υπό τις οδηγίες του Renato Canova, ενός εκ των κορυφαίων running προπονητών του κόσμου, και μας μιλάει γι’ αυτόν.

 

- Betsy, σε ευχαριστώ πολύ για την συνέντευξη. Πως εξελίσσονται οι προπονήσεις σου αυτή την Ολυμπιακή χρονιά;

«Για εμένα είναι λίγο περίπλοκο, καθώς άλλαξα την υπηκοότητά μου στις ΗΠΑ (η Betsy έχει σπουδάσει και μείνει για πολλά χρόνια στις ΗΠΑ). Συνεπώς, δεν θα λάβω μέρος στους Ολυμπιακούς Αγώνες αυτή τη χρονιά, καθώς τα Ολυμπιακά Trials στις ΗΠΑ έγιναν πέρυσι. Σε κάθε περίπτωση όμως, ο βασικός μου στόχος είναι να προπονούμαι πολύ σκληρά και να επιστρέψω σε «φουλ» ρυθμούς μαραθωνίου. Θα ξεκινήσω να λαμβάνω μέρος σε αγώνες δρόμου τον Ιούλιο για να προετοιμαστώ κατάλληλα για τον μαραθώνιο στο τέλος της χρονιάς».

- Πως αισθάνεσαι που δεν θα συμμετάσχεις στους Ολυμπιακούς Αγώνες;

«Αισθάνομαι εντάξει, καθώς συμμετείχα στους Ολυμπιακούς το 2016 στο Ρίο και με την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί με τον κορωνοϊό όλα είναι λίγο περίεργα. Ο στόχος μου είναι να τρέχω όλο και γρηγορότερους χρόνους και να προκριθώ στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2024 στο Παρίσι».

- Ποιοι είναι οι στόχοι σου για το 2021; Στοχεύεις σε μία επίδοση κάτω των 2:20;

«Άλλαξα τον εξοπλισμό μου από Nike σε Asics και την υπηκοότητά μου από Κενυάτικη σε Αμερικάνικη. Τώρα είμαι πίσω στη σοβαρή προπόνηση και ελπίζω να κάνω νέα προσωπικά ρεκόρ. Προς το παρόν, το προσωπικό μου ρεκόρ στο μαραθώνιο είναι 2:22. Ελπίζω να καταφέρω να τρέξω γύρω στο 2:20 ή γρηγορότερα. Εστιάζω σε αυτό και αν δουλέψω σκληρά όλα είναι πιθανά».

- Ποια πιστεύεις πως είναι τα στοιχεία που κάνουν έναν αθλητή να ξεχωρίζει; Που πιστεύεις ότι πρέπει να εστιάσει για να δει βελτίωση;

«Για να είμαι ειλικρινείς, πρέπει να βάλεις μαζί όλα τα μικρά πράγματα. Πάντα λέω σε κάποιον ότι μπορεί να τρέξει πολύ “σκληρά” αλλά χωρίς αρκετή αποθεραπεία, είναι ασήμαντο. Εάν δεις ανθρώπους όπως ο Eliud Kipchoge ή η Brigid Kosgei, που είναι πολύ επιτυχημένοι, πάντα έχουν πειθαρχία. Το τρέξιμο έχει να κάνει με το να είσαι πολύ πειθαρχημένος και αληθινά εστιασμένος στην προπόνησή σου. Αν θέλεις στ’ αλήθεια να βελτιωθείς, πρέπει να τρέχεις, να κάνεις τη σωστή αποθεραπεία και όλα τα μικρά πράγματα, όπως οι ασκήσεις και τα λοιπά. Επίσης, η ψυχολογία σου πρέπει να είναι καλή. Πρέπει να είσαι πολύ δυνατός ψυχολογικά, επειδή η ψυχολογία είναι το παν. Πρέπει να βρίσκεσαι στην κατάλληλη ψυχολογική κατάσταση για να πραγματοποιήσεις τους στόχους σου».

- Έχεις κάποια tips για να είσαι ψυχολογικά δυνατότερη;

«Πρώτα απ’ όλα, πρέπει να είσαι δρομέας από την καρδιά σου. Το να είσαι δρομέας είναι μία θυσία. Όταν αποφασίζεις να θυσιάσεις πράγματα, τότε η ψυχολογία σου θα αλλάξει. Είναι σαν το σχολείο, αν δεν μελετήσεις δεν είσαι αρκετά καλός για να περάσεις. Εάν δεν προπονηθείς έξυπνα, ξεκουραστείς, ετοιμαστείς, τότε επίσης θα αλλάξει η ψυχολογία σου. Μερικές φορές είναι αρκετά δύσκολο, πολλοί άνθρωποι λένε “Είμαι πολύ καλός δρομέας, αλλά πολύ κακός πνευματικά”. Αλλά δεν δουλεύει έτσι, πρώτα πρέπει να θυσιάσεις, μετά να υπερπηδήσεις τα εμπόδια που θα σου εμφανιστούν και στη συνέχεια η ψυχολογία σου θα αλλάξει».

- Τι ρόλο παίζει η ενδυνάμωση των μυών στο πρόγραμμα προπόνησής σου; Είσαι στο γυμναστήριο 12 μήνες τον χρόνο; Τι είδους ενδυνάμωση κάνεις και τι είδους ασκήσεις;

«Μόλις ξεκίνησα την προπόνηση ενδυνάμωσης γι’ αυτή τη σεζόν. Άρα, δεν είμαι στο γυμναστήριο δώδεκα μήνες το χρόνο. Πολλοί λένε ότι η προπόνηση ενδυνάμωσης δεν είναι απαραίτητη στο Ίτεν λόγω του ανωμάλου εδάφους, αλλά με βοηθάει αρκετά. Για τις ασκήσεις έχω έναν άτομο που προπονούμαστε μαζί, άρα δεν ανησυχώ γι’ αυτές».

- Υπάρχουν δύο βασικές προσεγγίσεις στο ρυθμό των easy run. Η προσέγγιση του ότι τα easy runs θα πρέπει να είναι πιο χαλαρά, ακόμα και πάνω από ένα λεπτό από το marathon pace και η προσέγγιση του ότι τα easy runs θα πρέπει να είναι πιο κοντά στο marathon pace, ίσως 15 με 20 δευτερόλεπτα πιο αργά. Ποια εκδοχή ακολουθείς και γιατί;

«Τα easy runs μου είναι πολύ χαλαρά. Μπορεί να έχω pace 4:30 – 4:40, 5:00 ή ακόμα πιο αργό. Για εμένα, το νόημα είναι να “συλλέγεις” χιλιόμετρα και να αισθάνεσαι καλύτερα μετά την προπόνηση. Έχουμε σωστή αναλογία στις προπονήσεις, που σημαίνει ότι στις ημέρες των σκληρών προπονήσεων προπονούμαστε σκληρά και στις ημέρες των χαλαρών, χαλαρά».

- Δώσε μας μία εικόνα από το εβδομαδιαίο σου πλάνο προπόνησης, πως είναι μία συνηθισμένη εβδομάδα προπόνησης;

«Την Δευτέρα συνήθως τρέχω για παράδειγμα 18 χιλιόμετρα το πρωί και 10 το απόγευμα ή κάνω hill sprints. Η Τρίτη είναι ημέρα εκγύμνασης (για παράδειγμα, 10 x 1.200 μ.). Επιπλέον, υπάρχει ακόμα μία “workout” ημέρα και μία μέρα που τρέχω μία μεγάλη απόσταση μέσα στην εβδομάδα. Όλα τα άλλα στο μεταξύ είναι ευκολότερα. Προς το παρόν εστιάζω στο να τρέχω περισσότερα χιλιόμετρα από το να έχω μεγαλύτερη ένταση. (Ακολουθεί το πλάνο προπόνησης της Betsy Saina παρακάτω)».

- Όλοι συμφωνούν στο ότι η ξεκούραση και η αποθεραπεία είναι κομμάτι της προπόνησης. Πως επιλέγεις να ξεκουράζεσαι; Τι κάνεις κατά τη διάρκεια της ημέρας; Τι περιλαμβάνει ένα τυπικό 24ωρό σου;

«Μετά το πρώτο session το πρωί, παίρνω πρωινό, κάνω ένα μπάνιο και ξαπλώνω. Μετά το μεσημεριανό προσπαθώ να κοιμηθώ, ενώ το βράδυ προσπαθώ ο ύπνος μου να διαρκεί 9 με 10 ώρες. Επιπλέον, κάνω μασάζ 2-3 φορές την εβδομάδα (μετά τις προπονήσεις και τα long runs). Για εμένα πάντως, το να καταφέρνεις να κοιμάσαι πολλές ώρες είναι το παν».

- Μετά από κάθε μαραθώνιο, τι πρόγραμμα αποθεραπείας ακολουθείς; Σταματάς εντελώς το τρέξιμο και για πόσο καιρό ακολουθείς πρόγραμμα αποθεραπείας με easy runs;

«Δεν τρέχω για τέσσερις ημέρες μετά από έναν μαραθώνιο. Μετά το πέρας αυτών των ημερών, ξεκινάω ξανά με easy runs για δύο εβδομάδες. Αλλά αυτό δεν είναι κανονική προπόνηση. Γίνεται απλά για να κινείς το σώμα σου και να κάνεις αποθεραπεία ακόμα καλύτερα. Μετά από αυτό το χρονικό διάστημα, ξεκινάω σιγά σιγά να “χτίζω” την προπόνησή μου ξανά».

- Αναμφίβολα το 2020 ήταν η πιο δύσκολη χρονιά για όλον τον κόσμο είτε αυτό έχει να κάνει με αθλήματα, είτε όχι. Ωστόσο, για εσένα ήταν για άλλο λόγο. Η προσπάθειά σου για μια καλή επίδοση στην Ιαπωνία δεν απέφερε καρπούς. Είναι δύσκολο για έναν αθλητή του δικού σου επιπέδου να εγκαταλείψει μια μάχη; Τι ψυχολογική δύναμη απαιτείται από έναν αθλητή ώστε να γυρίσει στην προπόνηση και να θέσει καινούριους στόχους; Πώς το κατάφερες;

«Το 2020 ήταν πολύ δύσκολο για όλους και επίσης επηρέασε πολλούς δρομείς, κυρίως οικονομικά επειδή για κάποιους από εμάς είναι η κανονική μας δουλειά και όλοι οι αγώνες ακυρώθηκαν. Επηρεάστηκα ψυχολογικά και σκέφτηκα "Γιατί να τρέξω όταν όλοι οι αγώνες έχουν ακυρωθεί;", αλλά αν δεις πόσοι άνθρωποι χάθηκαν ή επηρεάστηκαν από τον κορωνοϊό δεν θα νιώσεις άσχημα για τον εαυτό σου ή για τους αγώνες. Αρχίζεις να νιώθεις άσχημα για τους ανθρώπους που χάσαμε και τις οικογένειες που έχασαν τα μέλη τους. Οπότε, αν έχεις αυτό στο μυαλό σου, ξεκινάς να αισθάνεσαι πως έχεις κίνητρο ξανά και απλά νιώθεις ότι πρέπει να ξαναρχίσεις. Αυτό είναι που με κάνει να προχωράω και είναι και η "θεραπεία" μου. Αν είσαι στρεσαρισμένος ή νιώθεις άσχημα τότε πρέπει να πας για τρέξιμο ώστε να νιώσεις καλύτερα μετά. Για εμένα το 2020 δεν είχε να κάνει με την σκληρή προπόνηση, αντ’ αυτού απλά κρατούσα το κορμί μου σε εγρήγορση και συγκέντρωνα μερικά χιλιόμετρα κάθε μέρα».

- Οι επιδόσεις παγκόσμιας κλάσης δεν χρειάζονται μόνο ταλέντο και μία καλή ομάδα, αλλά και σκληρή δουλειά. Πως μπορείς να πιέσεις τον εαυτό σου και να ξεπεράσεις τα όριά σου κατά τη διάρκεια μίας δύσκολης προπόνησης ή ενός αγώνα;

«Κατά τη γνώμη μου η σκληρή δουλειά κερδίζει το ταλέντο. Υπάρχουν άνθρωποι που δεν έχουν ταλέντο, αλλά δουλεύουν σκληρά και υπάρχουν και άτομα που έχουν πολύ ταλέντο, αλλά δεν προπονούνται σωστά και δεν χρησιμοποιούν το ταλέντο τους σωστά, αυτοί δεν θα “πάνε” πουθενά. Τα άτομα που δεν έχουν ταλέντο, αλλά δουλεύουν σκληρά και βάζουν μαζί όλα τα μικρά πράγματα, είναι στο τέλος πετυχημένα. Άρα δεν έχει να κάνει το ταλέντο σε έναν αθλητή, είναι πιο πολύ η σκληρή δουλειά και η πειθαρχία. Έχει να κάνει με το πόσο πολύ το θέλεις και τι θέλεις να πετύχεις».

- Αν μπορούσες να δώσεις κάποια συμβουλή στους νέους αθλητές ή στον εαυτό σου όταν ήταν μικρότερος, ποια θα ήταν αυτή;

«Η αυτοπειθαρχία είναι ανάμεσα στα πιο βασικά. Δεν χρειάζεται να λες στον καθένα τι κάνεις. Πρέπει να ξέρεις εσύ τι κάνεις. Δεν έχει να κάνει το τι συνέβη για παράδειγμα το πρωί που πήγες για τρέξιμο, αλλά είναι όλα αυτά τα μικρά πράγματα. Δεν πρέπει να σκέφτεσαι τι έχεις να κάνεις μετά την προπόνηση ή μετά το τρέξιμο. Όχι! Δεν είναι έτσι. Κάποιοι πηγαίνουν για τρέξιμο, προπονούνται σκληρά και μετά ξεκουράζονται. Προσπάθησε να κάνεις το ίδιο. Μην βγεις μετά το τρέξιμο, απέκτησε πειθαρχία και κάνε σωστή αποθεραπεία. Αυτά είναι τα πράγματα που θα σε κάνουν πετυχημένο».

 

- Έχεις κάποιο συγκεκριμένο session που κάνεις πάντα πριν από έναν μαραθώνιο;

«Πάντα τρέχω 1 χιλιόμετρο on σε 3:20 pace και 1 χιλιόμετρο off σε 3:45 pace για 20 χιλιόμετρα. Αυτό είναι ένα session με το οποίο νιώθω πολύ σίγουρη πριν από ένα μαραθώνιο».

- Έχεις κάποιο συγκεκριμένο long run, όπως για παράδειγμα ένα των 40 χιλιομέτρων πριν έναν μαραθώνιο;

«Ναι, τρέχω 35 με 37 χιλιόμετρα πολύ γρήγορα λίγες εβδομάδες πριν από τον μαραθώνιο στον οποίο θα λάβω μέρος».

- Ο Renato Canova είναι ο προπονητής σου εδώ και πολλά χρόνια. Τι είναι αυτό που τον κάνει τον καλύτερο προπονητή για εσένα;

«Ξέρω τον Renato από τότε που ήμουν μικρή. Έχω δει πολλούς ανθρώπους να επιτυγχάνουν μαζί του, και όταν μιλάς με τον ίδιο, καταλαβαίνεις ακριβώς τι κάνει. Βλέπει κάθε αθλητή σαν κάτι το ξεχωριστό και δεν βάζει όρια στους ανθρώπους. Θα σου πει τι να κάνεις εάν νιώθεις εσύ ότι μπορείς να το κάνεις. Μου αρέσουν οι άνθρωποι που δίνουν το κίνητρο σε άλλους ανθρώπους».

- Στην Ελλάδα οι άνθρωποι συνήθως λένε την παρακάτω πρόταση: «Εάν θέλεις να τρέξεις 42 χιλιόμετρα, μπορείς να το κάνεις οπουδήποτε στον κόσμο. Αλλά αν θέλεις να τρέξεις έναν μαραθώνιο, πρέπει να το κάνεις στην Αθήνα». Όπως ξέρεις, είσαι αφιερωμένη σε ένα άθλημα του οποίου οι ρίζες και η ιστορία βρίσκονται στην Αρχαία Ελλάδα και την μάχη του Μαραθώνα, ενώ το μεγαλύτερο όνειρο κάθε αθλητή που είναι να λάβει μέρος σε Ολυμπιακούς Αγώνες επίσης γεννήθηκε στην Ελλάδα. Άρα, όλοι οι δρόμοι οδηγούν στην Ελλάδα (αστειεύομαι). Θα σκεφτόσουν ποτέ να επιστρέψεις στην Ελλάδα και να λάβεις μέρος στον Αυθεντικό Μαραθώνιο της Αθήνας; Είναι μία από τις δυσκολότερες διαδρομές του κόσμου με τουλάχιστον 10 χιλιόμετρα ανηφορικές πλαγιές, ενώ έχει και ιστορία 2.500 ετών, που ουσιαστικά είναι αυτό που έδωσε μορφή στη σημερινή έννοια του μαραθωνίου.

«Μου ακούγεται πολύ δύσκολο με τα 10 ανηφορικά χιλιόμετρα. Μετά την τωρινή μου καριέρα, στόχος μου είναι να τρέξω 50 χιλιόμετρα. Αλλά προς το παρόν, έχω συγκεντρωθεί στο να κάνω γρήγορους χρόνους, ειδικά στον μαραθώνιο».

Το training plan της Betsy Saina (20/01-02/02/2020) στο Ίτεν της Κένυας (2.400 μέτρα υψόμετρο, βραχώδης επιφάνεια)