Οι μυϊκοί κόμποι μπορούν να εμφανιστούν σχεδόν σε οποιονδήποτε μυ ή ιστό περιτονίας στο σώμα, αλλά είναι ιδιαίτερα συχνοί στις γάμπες, στον τραπεζοειδή στο άνω μέρος της πλάτης, στους μύες της πλάτης και στους ώμους.

Τι είναι λοιπόν οι μυϊκοί κόμβοι, ακριβώς; Ο τεχνικός όρος που χρησιμοποιείται για τον μυϊκό «κόμπο» είναι «μυοπεριτοναϊκά σημεία πυροδότησης» ή αλλιώς trigger points. Αυτά μπορούν να προσδιοριστούν ως ογκώδη οζίδια σε τεντωμένες μυϊκές δέσμες, όπου οι ίνες έχουν «κλειδώσει» σε θέση συστολής. Αυτά αποτελούν συνηθισμένη αιτία πόνου, τόσο τοπικά στην περιοχή όσο και με αναφορά σε άλλη περιοχή. Για παράδειγμα: ένα σημείο ενεργοποίησης στην κορυφή του ώμου σας (άνω τραπεζοειδής) μπορεί να προκαλέσει πονοκεφάλους.

 

Ο μυϊκός κόμπος είναι λοιπόν ένας κοινός όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει ένα μυοπεριτονιακό σημείο ενεργοποίησης, το οποίο ουσιαστικά ορίζεται ως ένας ευερέθιστος όζος μυϊκού ιστού που μπορεί να προκαλέσει άμεσο πόνο, δυσλειτουργία κίνησης, μειωμένο εύρος κίνησης και άλλα προβλήματα, ανάλογα με τη θέση και τη σοβαρότητα.

Οι μυϊκοί κόμποι μπορούν θεωρητικά να αναπτυχθούν οπουδήποτε στο σώμα όπου υπάρχει μυς ή περιτονία, ένας ινώδης συνδετικός ιστός, αλλά οι μυϊκοί κόμποι και τα μυοπεριτονιακά σημεία ενεργοποίησης βρίσκονται πιο συχνά στους μύες της γάμπας, στους ώμους, στην πλάτη, στο λαιμό και στο μπροστινό μέρος των κνημών, στον πρόσθιο κνημιαίο μυ.

Τα σημεία ενεργοποίησης μπορούν να θεωρηθούν ενεργά ή λανθάνοντα.

Εάν γνωρίζετε τον μυϊκό σας κόμπο όταν δεν υπάρχει πίεση στην περιοχή, ορίζεται ως ενεργός επειδή αυτή τη στιγμή σας προκαλεί πόνο και δυσφορία, συχνά ακόμα και όταν δεν αγγίζετε την περιοχή.

Τα λανθάνοντα σημεία ενεργοποίησης είναι επώδυνα μόνο όταν αγγίζονται ή ενεργοποιούνται, αλλά διαφορετικά τείνουν να είναι ασυμπτωματικά. Για παράδειγμα, μπορεί να αισθάνεστε καλά μετά από ένα μεγάλο τρέξιμο και να αποφασίσετε να κάνετε foam roller στις γάμπες σας μετά την προπόνηση. 

Όταν το κάνετε αυτό, μπορεί να ¨χτυπήσετε¨ ένα λανθάνον σημείο ενεργοποίησης ή έναν μυϊκό κόμπο που δεν γνωρίζατε καν ότι υπήρχε, αλλά θα αισθανθείτε πόνο και μπορεί ακόμη και να αισθανθείτε ένα οζίδιο ή ένα εξόγκωμα στην επιφάνεια του μυός.

Οι μυϊκοί κόμποι μπορούν συχνά να ψηλαφηθούν και μπορεί να αισθάνονται σαν σκληρυμένα ή πυκνά εξογκώματα ή εξογκώματα στον μυ, αλλά θα εξαρτηθεί από τη σύσταση του σώματός σας, τη θέση του μυϊκού κόμπου και το μέγεθος του μυϊκού κόμπου.

Οι βαθείς μυϊκοί κόμποι μπορεί να μην είναι ψηλαφητοί, ειδικά αν έχετε πολύ υπερκείμενο δέρμα ή λιπώδη ιστό, αλλά αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι δεν θα νιώσετε πόνο ψηλαφώντας τους .

Συμπτώματα μυϊκών κόμπων

Το κύριο σύμπτωμα οποιουδήποτε ενεργού μυοπεριτονιακού σημείου ενεργοποίησης ή μυϊκού κόμπου είναι ο πόνος. Ο πόνος μπορεί να είναι χρόνιος ή οξύς, βαθύς και επίμονος και να γίνεται αντιληπτός μόνο όταν χρησιμοποιείτε τον μυ ή αγγίζετε την ευαίσθητη περιοχή.

Τα περιφερειακά σημεία μπορούν επίσης να προκαλέσουν αναφερόμενο πόνο, ειδικά όταν τα πιέζετε. Αυτό σημαίνει ότι ο πόνος εξαπλώνεται σε κοντινές περιοχές ή κατά μήκος του μυός ή του ιστού.

Για παράδειγμα, μελέτες δείχνουν ότι ένα από τα πιο κοινά σημεία ενός μυϊκού κόμπου είναι ο τραπεζοειδής μυς, ο οποίος βρίσκεται στο άνω μέρος της πλάτης σας ανάμεσα στους ώμους σας. Ένας κόμπος σε αυτόν τον μυ μπορεί να αναφέρεται σε πόνο στον αυχένα, στο κάτω μέρος της πλάτης και στο σαγόνι και μπορεί ακόμη και να προκαλέσει δυσφορία ή εμβοή στα αυτιά ή επίμονη κεφαλαλγία

Η παρουσία του αναφερόμενου πόνου είναι συνήθως αυτό που χρησιμοποιείται για να διαφοροποιήσει ένα πραγματικό σημείο ενεργοποίησης από ένα ευαίσθητο σημείο, το οποίο είναι συνήθως μια επώδυνη περιοχή του μυϊκού ιστού ή της περιτονίας .Εκτός από πόνο, οι μυϊκοί κόμποι μπορεί να προκαλέσουν μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα, ανάλογα με το πού βρίσκονται και αν πιέζουν τυχόν γειτονικά νεύρα.

Μπορεί επίσης να υπάρχει μειωμένο εύρος κίνησης, είτε λόγω ακαμψίας ή κακής κινητικότητας στις μυϊκές ίνες της ίδιας της περιτονίας είτε λόγω του πόνου που προκαλείται από τον μυϊκό κόμπο. 

Πώς μοιάζει ένας μυϊκός κόμπος; 

Πολλοί νέοι δρομείς αναρωτιούνται: «Πώς μοιάζουν οι μυϊκοί κόμποι;» Σε πολλές περιπτώσεις, οι μυϊκοί κόμποι δεν είναι απαραίτητα ορατοί μέσω του δέρματος, εκτός εάν είναι πολύ επιφανειακοί ή εάν έχετε πολύ λίγο σωματικό λίπος στην περιοχή. 

Για παράδειγμα, εάν έχετε έναν μυϊκό κόμπο βαθιά στους γλουτούς σας, πιθανότατα δεν θα δείτε τίποτα επειδή το οζίδιο θα καλυφθεί από υπερκείμενους μύες και λίπος.

Ωστόσο, εάν έχετε έναν μυϊκό κόμπο στον πρόσθιο κνημιαίο μυ κατά μήκος της κνήμης σας, ίσως μπορείτε να αναγνωρίσετε τον κόμπο ως ένα μικρό εξόγκωμα κατά μήκος του μυός που προεξέχει από τον περιβάλλοντα ιστό.

Αιτίες μυϊκών κόμπων 

Υπάρχουν διάφορες κοινές αιτίες μυϊκών κόμπων, όπως υπερένταση ή μυϊκός τραυματισμός κατά τη διάρκεια της άσκησης, σωματικό τραύμα στην περιοχή, κακή στάση, άγχος, ένταση, παρατεταμένο κάθισμα ή ορθοστασία σε μια θέση χωρίς κίνηση ή τέντωμα και ορισμένες συνθήκες όπως η ινομυαλγία.

Είναι ενδιαφέρον ότι οι μυϊκοί κόμποι είναι πολύ συνηθισμένοι σε αθλητές που συμμετέχουν σε επαναλαμβανόμενες δραστηριότητες όπως το τρέξιμο, η ποδηλασία, η κωπηλασία ή ακόμα και η συνήθης άρση βαρών.

Ένας άλλος παράγοντας κινδύνου για μυϊκούς κόμπους είναι στην πραγματικότητα η υπερβολική καθιστική ζωή, καθώς μια τέτοια μη-δραστηριότητα μπορεί να μειώσει τη ροή του αίματος στους μύες σας. Οι μυϊκοί κόμποι μπορούν να αναπτυχθούν εάν οι μύες σας δεν τεντώνονται και δεν κινητοποιούνται τακτικά.

 

Τα επιστημονικά στοιχεία δείχνουν ότι οι κύριοι παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη μυϊκών κόμπων περιλαμβάνουν κακή στάση, καθιστική ζωή, παραπανίσια κιλά, εμβιομηχανικές ή μυϊκές ανισορροπίες, ιστορικό προηγούμενων μυοσκελετικών τραυματισμών ή προβλημάτων στις αρθρώσεις, αϋπνία ή κακή ποιότητα ύπνου και ανώμαλη αναπνοή.

Μελέτες υποδεικνύουν ότι η κακή στάση του σώματος κατά τη διάρκεια παρατεταμένου καθίσματος ή ύπνου μπορεί να οδηγήσει σε μυϊκούς κόμπους. Για παράδειγμα, πολλοί άνθρωποι σκύβουν ή σκύβουν προς τα εμπρός για να χρησιμοποιήσουν το τηλέφωνα ή τις φορητές συσκευές τους για μεγάλες χρονικές περιόδους, προκαλώντας υπερβολικό τέντωμα των τραπεζοειδών και των μυών στο άνω μέρος της πλάτης και των ώμων και σύσφιξη των πρόσθιων μυών του σώματος.

Αυτός ο τύπος κακής ευθυγράμμισης της στάσης μπορεί να συμβάλει ιδιαίτερα στην ανάπτυξη μυϊκών κόμπων στο άνω μέρος της πλάτης, στους ώμους και στους μύες του λαιμού.

Η αντιμετώπιση

Δεν υπάρχει στιγμιαία θεραπεία για τους μυϊκούς κόμπους. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η θεραπεία των μυϊκών κόμπων πρέπει να ξεκινά με τον εντοπισμό της πιθανής αιτίας που συνέβαλε στην ανάπτυξη του σημείου ενεργοποίησης ή του μυϊκού κόμπου. Εάν προσπαθήσετε να αντιμετωπίσετε και να διαχειριστείτε τα συμπτώματα του μυϊκού σας κόμπου χωρίς να φτάσετε στη βασική αιτία, οποιοσδήποτε τύπος θεραπείας μυϊκού κόμπου που θα εφαρμόσετε πιθανότατα θα είναι μάταιος, επειδή ακόμα κι αν το βελτιώσετε , συνεχίζετε ταυτόχρονα να ενθαρρύνετε η ανάπτυξη.

Για παράδειγμα, εάν δημιουργείτε μυϊκούς κόμπους στο άνω μέρος της πλάτης ή του λαιμού σας λόγω κακής στάσης, είναι σημαντικό να λάβετε μέτρα για να είστε πιο προσεκτικοί στη διατήρηση της σωστής ευθυγράμμισης της στάσης καθώς εργάζεστε για τη διαχείριση των συμπτωμάτων των μυϊκών κόμβων που έχετε ήδη.

Η αντιμετώπιση των συμπτωμάτων των μυϊκών κόμπων συνήθως περιλαμβάνει μια πολύπλευρη προσέγγιση με θεραπείες, όπως η εναλλαγή θερμότητας και πάγου στην πληγείσα περιοχή.

Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μια παγοκύστη, μια κρύα συσκευασία gel ή μια συσκευασία κατεψυγμένων λαχανικών στην περιοχή που πονάει. Εφαρμόστε τον πάγο για περίπου 10 έως 12 λεπτά κάθε φορά, ανάλογα με τη θέση του μυϊκού κόμπου.Θέλετε πάντα να διασφαλίζετε ότι υπάρχει κάποια διεπαφή μεταξύ του δέρματός σας και του πάγου για να αποτρέψετε τα κρυοπαγήματα.

Οι μυϊκοί κόμποι που είναι βαθύτεροι ή βρίσκονται σε πιο σαρκώδη μέρη του σώματος, όπως οι μύες της γάμπας, μπορούν συνήθως να πάρουν γλάσο για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

Αντίθετα, εάν έχετε μυϊκό κόμπο σε ευαίσθητες περιοχές με επιφανειακά αιμοφόρα αγγεία και νεύρα, όπως στους μύες του λαιμού σας ή κατά μήκος των κνημών σας, θα πρέπει να περιορίσετε την εφαρμογή πάγου σε 10 λεπτά ή λιγότερο εάν αρχίσετε να αισθάνεστε απώλεια της αίσθησης. ή αλλαγές στη θερμοκρασία του δέρματος που φαίνονται ανησυχητικές.

Η θερμότητα μπορεί να εφαρμοστεί με ένα μαξιλάρι θέρμανσης, μια ζεστή υγρή κομπρέσα ή να μουλιάσει σε ένα ζεστό μπάνιο. Η αυτο-μυοπεριτονιακή απελευθέρωση είναι ένας άλλος αποτελεσματικός τρόπος για τη θεραπεία των σημείων ενεργοποίησης και την απελευθέρωση των μυϊκών κόμβων.

Τρόποι όπως η κύλιση με αφρό, τα πιστόλια μασάζ και η εφαρμογή στατικής συμπίεσης πιέζοντας τον ιστό με κόμπους πάνω π.χ. σε ένα μπαλάκι τένις έχουν αποδειχθεί ότι βοηθούν στη θεραπεία των μυϊκών κόμπων.

Οι διατάσεις, η ενυδάτωση, η ξεκούραση, η γιόγκα και η κατανάλωση αντιφλεγμονωδών τροφών μπορεί επίσης να βοηθήσουν στην πρόληψη και τη διευκόλυνση των μυϊκών κόμπων.

 

Η χρήση αντιφλεγμονωδών φαρμάκων δεν συνίσταται σε καμία περίπτωση ωστόσο είναι γεγονός ότι προσφέρουν ανακούφιση από τον πόνο και τη μείωση του οιδήματος για οξέα σημεία ενεργοποίησης.

Εάν οι θεραπείες στο σπίτι για τους μυϊκούς κόμπους δεν λειτουργούν για εσάς, ίσως χρειαστεί να συνεργαστείτε με έναν φυσικοθεραπευτή, ανάλογα με τη σοβαρότητα και την επιμονή του μυϊκού κόμπου.

Ένας φυσιοθεραπευτής μπορεί να χρησιμοποιήσει εξειδικευμένες τεχνικές όπως ξηρή βελόνα, παλμικό υπερηχογράφημα, ηλεκτρομυοδιέγερση και διαδερμική ηλεκτρική νευρική διέγερση (TENS).