Στο άκουσμα και μόνο της λέξης, σημαίνει συναγερμός. Βλέπουμε ορατό το ενδεχόμενο να απομακρυνθούμε έστω και για μερικές ημέρες από το αγαπημένο μας τρέξιμο και αυτό μας κυριεύει με άγχος. Τώρα αν αναφέρουμε την ίδια λέξη σε τρίτους, το πιο πιθανό είναι να μας κοιτάξουν με συμπόνια και με ένα χτύπημα στη πλάτη που λέει περίπου το εξής: «Τι έμελλε να σε βρει εν μέσω της προετοιμασίας, υπομονή...». Η λέξη; Φλεγμονή.

 

Ωστόσο, η φλεγμονή δεν είναι απαραίτητα κακό. Η φλεγμονή είναι μια προστατευτική προσπάθεια του σώματός σας να απομακρύνει τα επιβλαβή ερεθίσματα και να ξεκινήσει τη διαδικασία επούλωσης.

Χωρίς να γίνουμε πολύ... επιστημονικοί, μετά από μια σκληρή προπόνηση ή κατά τα πρώτα στάδια ενός τραυματισμού, το σώμα ενεργοποιεί συγκεκριμένα κύτταρα που επιτίθενται στην τραυματισμένη περιοχή αυξάνοντας τη ροή του αίματος, δημιουργώντας πρήξιμο και διεγείροντας τα νεύρα που προκαλούν πόνο.

Η φλεγμονή είναι στην πραγματικότητα η αρχή της διαδικασίας επούλωσης και είναι κρίσιμης σημασίας για την επούλωση τραυματισμών και την ανάρρωση από κανονικές περιόδους προπόνησης.

Ενώ η φλεγμονή είναι ο ένοχος πίσω από τον πόνο και το πρήξιμο, χωρίς εκείνη, η διαδικασία αποκατάστασης θα ήταν πολύ πιο αργή.

Πώς τα αντιφλεγμονώδη φάρμακα θα βλάψουν την προπόνηση

Τώρα που πλέον γνωρίζουμε ότι η φλεγμονή είναι στην πραγματικότητα ένα σημαντικό βήμα στη διαδικασία επούλωσης, μπορούμε να αρχίσουμε να εκτιμούμε πώς η λήψη αντιφλεγμονωδών φαρμάκων μετά από σκληρές προπονήσεις μπορεί να εμποδίσει τις προσαρμογές της προπόνησης.

Σκεφτείτε το ως εξής: Όταν τρέχετε, στην πραγματικότητα δημιουργείτε μικρά μικροσκισίματα στους μυς με κάθε βήμα που κάνετε. Όσο πιο γρήγορα ή πιο δυνατά τρέχετε, τόσο πιο δυνατά συσπάτε τους μυς και τόσο μεγαλύτερη ζημιά προκαλείτε.

Αυτά οι μικροεκδορές στον μυϊκό ιστό διεγείρουν μια φλεγμονώδη απόκριση, δίνοντας σήμα στο σώμα να ενεργοποιήσει τη ροή αίματος, οξυγόνου και θρεπτικών συστατικών για να ξεκινήσει η διαδικασία επούλωσης.

Αυτή τη διαδικασία τη μπλοκάρουν τα αντιφλεγμονώδη φάρμακα καθώς εμποδίζουν τη διαδικασία της φλεγμονής να ξεκινήσει τη διαδικασία επούλωσης. Ιδιαίτερα για τους Μαραθωνοδρόμους που βρίσκονται στη μέση της προετοιμασίας και έχουν πληθύνει αυτές οι μυϊκές μικροεκδορές λόγω της καταπόνησης , τα αντιφλεγμονώδη φάρμακα δεν είναι καθόλου χρήσιμα αν όχι και επικίνδυνα.

Οι μελέτες δείχνουν γιατί πρέπει να τρέχουμε μακριά από τα... αντιφλεγμονώδη

Πολυάριθμες μελέτες επιβεβαιώνουν αυτή τη νέα θεωρία σχετικά με τις βλαβερές συνέπειες των αντιφλεγμονωδών φαρμάκων. Μια από τις πιο γνωστές δραστικές ουσίες αντιφλεγμονώδους φαρμάκου είναι η Ιβουπροφαίνη. Πρόκειται για παράγωγο του προπιονικού οξέος μη στεροειδές αντιφλεγμονώδες φάρμακο (ΜΣΑΦ) με αναλγητική, αντιφλεγμονώδη και αντιπυρετική δράση. Οι θεραπευτικές ιδιότητες του φαρμάκου θεωρείται ότι οφείλονται στην ανασταλτική δράση επί του ενζύμου κυκλοοξυγενάση που έχει ως αποτέλεσμα τη σημαντική αναστολή της σύνθεσης των προσταγλανδινών. Οι ιδιότητες αυτές παρέχουν συμπτωματική ανακούφιση από τη φλεγμονή, τον πόνο και τον πυρετό.

Μια σχετικά πρόσφατη μελέτη σχετικά με τις επιδράσεις της ιβουπροφαίνης στους σκελετικούς μύες έδειξε ότι η λήψη ιβουπροφαίνης κατά τη διάρκεια της προπόνησης αντοχής ακύρωσε τις προσαρμογές στους σκελετικούς μύες που εξαρτώνται από το τρέξιμο.

Μια άλλη μελέτη επιβεβαίωσε στο εργαστήριο ότι η χρήση ΜΣΑΦ (Μη Στεροειδή Αντιφλεγμονώδη Φάρμακα) μετά την άσκηση επιβράδυνε την επούλωση των μυών, των ιστών, των συνδέσμων και των οστών.

Η έρευνα είναι ξεκάθαρη. Η λήψη αντιφλεγμονωδών φαρμάκων μετά από μια προπόνηση θα έχει ως αποτέλεσμα πιο αργούς χρόνους αποκατάστασης.

 

Στη χώρα μας τα γνωστότερα φάρμακα που περιέχουν την δραστική ουσία της Ιβουπροφαίνης είναι μεταξύ άλλων τα BRUFEN, ADVIL, ALGOFREN, BUSCOFEM, NUROFEN, FENPAIN, NEOPROFEN, PEDEA, IBUTOMOL, BUSCOFEM EXTRA, GOPAIN, GRIPOMED κ.α.

Γιατί είναι λάθος να παίρνετε αντιφλεγμονώδη πριν τρέξετε έναν αγώνα

Ένας άλλος συνηθισμένος λόγος που οι δρομείς χρησιμοποιούν ιβουπροφαίνη είναι για να απομακρύνουν τον πόνο του αγώνα ή για να αποτρέψουν έναν προηγούμενο τραυματισμό να τους ενοχλήσει κατά τη διάρκεια ενός αγώνα.

Αν νομίζατε ότι είστε ο/η μόνος/η που έκανε αυτό το λάθος, ξανασκεφτείτε το. Γιατί απλά κάνετε και πάλι λάθος. Το 2008, μια μελέτη με αθλητές του Ironman έδειξε ότι το 50% των δρομέων χρησιμοποιούσαν ΜΣΑΦ αμέσως πριν ή κατά τη διάρκεια του αγώνα!

Δυστυχώς, η ιδέα ότι τα ΜΣΑΦ θα βοηθήσουν να ξεπεράσουμε τον πόνο των αγώνων ή να αποτρέψουν την επιδείνωση ενός τραυματισμού δεν ανταποκρίνεται στην επιστήμη.

Μελέτες που διεξήχθησαν σε δρομείς στο γνωστό και εξαιρετικά επίπονο αγώνα των 100 μιλίων στις Ηνωμένες Πολιτείες 100 miler διαπίστωσαν ότι δεν υπήρχε καμία αντιληπτή ή πραγματική διαφορά μεταξύ των δρομέων που χρησιμοποιούσαν ιβουπροφαίνη κατά τη διάρκεια του αγώνα και εκείνων που δεν το έκαναν.

Τέλος, η χρήση ΜΣΑΦ για την κάλυψη του πόνου από έναν τραυματισμό μπορεί να σας επιτρέψει να συνεχίσετε την προπόνηση βραχυπρόθεσμα, αλλά τελικά θα οδηγήσει σε έναν πιο σοβαρό και πιο μακροχρόνιο τραυματισμό .

Δεν νομίζουμε ότι χρειάζεστε επιστημονική τεκμηρίωση για να επιβεβαιώσετε ότι το τρέξιμο ενώ έχετε τραυματιστεί δεν είναι καλή ιδέα.

Δυστυχώς, είναι πολύ εύκολο να κρύψουμε τους φυσικούς υποδοχείς πόνου του εγκεφάλου για να ξεγελάσουμε τους εαυτούς μας ώστε να πιστεύουμε ότι μπορούμε ακόμα να προπονηθούμε.

Πότε πρέπει να πάρω ιβουπροφαίνη

Το ερώτημα που πλέον τίθεται είναι αν υπάρχει ενδεδειγμένη χρονική στιγμή για να οδηγηθεί σε αντιφλεγμονώδη φαρμακευτική αγωγή ένας δρομέας.

Κατά το αρχικό στάδιο ενός οξέος τραυματισμού (όπως μυϊκή καταπόνηση, ξαφνική τενοντίτιδα ή διάστρεμμα αστραγάλου) τα ΜΣΑΦ μπορούν πραγματικά να διευκολύνουν την επούλωση.

Ο ακριβής λόγος για τη διαφορά στις θεραπευτικές ιδιότητες μεταξύ «φυσιολογικής» φλεγμονής και υπερβολικής φλεγμονής ή δεν είναι σαφώς κατανοητός από τους επιστήμονες. Ωστόσο, η έρευνα δείχνει ότι κατά τις πρώτες 2-3 ημέρες ενός οξέος τραυματισμού, τα ΜΣΑΦ μπορούν να βοηθήσουν στην επούλωση των τραυματισμών.

Τι σημαίνει αυτό; Εάν έχετε ξαφνικό, οξύ τραυματισμό στο τρέξιμο, συνιστάται αντιφλεγμονώδες φάρμακο τις πρώτες 2-3 ημέρες. Μετά από αυτό το παράθυρο των 2-3 ημερών, θα πρέπει να αφήσετε το σώμα σας να ενεργοποιήσει τους φυσικούς θεραπευτικούς μηχανισμούς.

Την επόμενη φορά που πρόκειται να ανοίξετε το ντουλαπάκι του φαρμακείου σας πριν από έναν αγώνα ή μετά από μια σκληρή προπόνηση ή σκέφτεστε να πάρετε λίγη ιβουπροφαίνη για να σας βοηθήσει να διαχειριστείτε τις ενοχλήσεις στη λαγονοκνημιαία ταινία σκεφτείτε το ξανά. Όχι μόνο δεν υπάρχει κανένα όφελος από τα ΜΣΑΦ σε αυτές τις περιπτώσεις, αλλά θα μπορούσε στην πραγματικότητα να εμποδίζει την ανάρρωση και την απόδοσή σας.

Οι σοβαρότεροι κίνδυνοι 

Τα ΜΣΑΦ που είναι τόσο αποτελεσματικά στην πρόληψη της φλεγμονής, του πόνου των μυών και των αρθρώσεων μετά από ακραία σωματική άσκηση προκαλούν επίσης προβλήματα στα νεφρά και στο γαστρεντερικό σωλήνα. Προτού λοιπόν φτάσετε σε αυτά, σκεφτείτε γιατί τα παίρνετε και τι πρέπει να κάνετε για να μειώσετε τον κίνδυνο. Οι κίνδυνοι των ΜΣΑΦ είναι η αιμορραγία στο στομάχι και η μειωμένη νεφρική λειτουργία. Η νεφρική λειτουργία είναι χαμηλότερη μετά από έναν αγώνα σε όσους χρησιμοποιούν αντιφλεγμονώδη σε σύγκριση με αυτούς που δεν κάνουν χρήση.

 

Επίσης ανησυχητικό, ειδικά για την ημέρα του αγώνα, είναι η συσχέτιση των ΜΣΑΦ με χαμηλό νάτριο στο αίμα (υπονατριαιμία). Αυτή η παρενέργεια είναι έντονη εάν πίνετε πολύ νερό κατά τη διάρκεια του αγώνα και παρατηρείται σε έως και 13% των μαραθωνοδρόμων. Όσο μεγαλύτερος σε ηλικία είναι ο δρομέας τόσο μεγαλύτερος ο κίνδυνος για όλες τις παρενέργειες. Σε ότι αφορά την υπονατριαιμία αφορά και τους νεότερους δρομείς. Τέλος έχουν υπάρξει συσχετίσεις συγκεκριμένων αντιφλεγμονωδών φαρμάκων με καρδιακά επεισόδια αλλά δεν επιβεβαιώνεται γενικός κανόνας.

Δεν βρίσκονται όλες οι λύσεις στα φάρμακα 

Για να μειώσετε τον κίνδυνο εκδήλωσης φλεγμονών, η διατήρηση μιας δίαιτας «ουράνιου τόξου» - τρώγοντας πολλά πολύχρωμα φρούτα γεμάτα με πολυφαινόλες - μπορεί να βοηθήσει τους αθλητές να μειώσουν φυσικά τη φλεγμονή και να βοηθήσουν στην ανάρρωση.

Ωστόσο παρότι είναι πλέον ευρέως γνωστό ότι μια σωστά δομημένη διατροφή μπορεί να προλάβει ή ακόμη και επισπεύσει την αποκατάσταση μετά από οξεία φάση φλεγμονών οι δρομείς εξακολουθούν να βασίζονται σε φάρμακα χωρίς ιατρική συνταγή πιστεύοντας ότι θα θεραπευθούν (μόνο σε ότι αφορά τον πόνο και όχι στην αιτία του προβλήματος) γρηγορότερα.

Ο καλύτερος τρόπος για να προστατευτείτε είναι να μην χρησιμοποιείτε ΜΣΑΦ, αλλά αν ο πόνος είναι τόσο έντονος, τότε το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να λαμβάνετε ΜΣΑΦ μαζί με το φαγητό. Είναι κρίσιμο να γίνει κατανοητό ότι εάν αναπτύξετε ένα κάταγμα κοπώσεως ή ένα πλήρες διάστρεμμα, η επούλωση μπορεί να καθυστερήσει εάν χρησιμοποιήσετε ΜΣΑΦ. Το να τρέχετε μέσα από τον πόνο με τη βοήθεια των ΜΣΑΦ είναι κάτι που πρέπει άμεσα να αναθεωρήσετε.